Çin hükümetince yayımlanan “Çin ve Dünya Ticaret Örgütü” başlıklı beyaz kitapta, ABD’nin tek yanlı başlattığı ticari ihtilaf ve savaşların galibinin olmayacağı vurgulandı. Kitapta Çin’in, Türkiye ile el ele vererek güçlerini birleştirip fazla çevrili ticaret sisteminin daha açık, kapsayıcı, paylaşımcı, dengelenmiş ve karşılıklı kazanca dayalı bir doğrultuda gelişmesini sağlamayı hedeflediği yer aldı.
ARTAN IDARELI İLİŞKİLERE AKSAN YAPILDI
AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, haziran ayında yayımlanan “Çin ve Dünya Ticaret Örgütü” başlıklı beyaz kitapta, küresel ekonomideki gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulunuldu. Ülkenin Dünya Ticaret Örgütüne (DTÖ) üyeliğinin üzerinden 17 yılgeçtiği anımsatılan kitapta, bu süreçte Çin ve Türkiye arasındaki ikili ekonomik ve ticari iş birliği ilişkilerinin kesintisiz geliştiği belirtildi.
“PROJE BİRLİKLERİMİZ HIZLANARAK GELİŞMEKTEDİR”
İki ülke ticaret hacminin, 21 kat artarak 21,9 milyar dolara ulaştığı, şu an Çin’in, Türkiye’nin ikinci büyük ticaret ortağı haline geldiğine yer verilen kitapta, şunlar kaydedildi: “Çin”in elektro-mekanik ürünleri, yüksek teknolojili ürünleri vegünlük tüketim malları Türkiye’deki tüketicilerin beğenisini kazanırkenTürkiye’nin madencilik ürünleri, petrokimya ürünleri ve yiyecek ürünleri de Çin’de büyük istek görmektedir. Proje meslek birliklerimiz hızlanarak gelişmektedir. 2001 yılından itibaren Çinli firmaların Türkiye’de üstlenmiş oldukları projelerin sözleşmelerinin toplam değeri 18,8 milyar doları bulmuş, toplam cirosu ise 13,8milyar doları aşmıştır. Çinli firmaların esas yüklenici ve Türk firmalarının alt yüklenici olduğu Ankara-İstanbul Seri Tren projesi 2. etabı, Aksaray’daki Tuz Gölü Yeraltı Depolama Tesisi ve Kazan’daki Doğal Soda Külü ve Kojenerasyon Tesisleri gibi çoğu mega proje Türkiye’deki sektörlerde örnek teşkil etmiş ve bu projeler Türkiye toplumuna geniş ölçüde fayda sağlamıştır.”
FİRMALAR VE YATIRIMLARINA YER VERİLDİ
Türk firmaları, Çin’de yaptıkları yatırımları kararlı bir şekilde artırırken, Çinli firmaların da Türkiye’deki yatırımlarında önemli bir çıkış kaydedildiğine sinyâl edilen kitapta, firmalar ve yatırımlarına yer verildi.
Kitapta, “SPIC ve AVIC International’ın 1.7 milyar dolarlık iki taraflı yatırım yaptıkları Emba Hunutlu Termik Santrali’nin inşaat çalışmaları yakında başlatılacaktır. Bambaşka Çinli firmaların yatırım yaptıkları Türkiye’deki bazı mega projeler hala planlama ve hazırlık aşamasındadır. Hem fazla sayıda Çinli firma Türkiye’de ast şirket, şube veya temsilcilik ofisleri açmıştır. Bunlardan16’sı dünyanın en büyük 500 şirketi arasında bulunmaktadır. Çinli firmaların Türkiye’ye yaptıkları yatırımlar Türkiye’ye yeni teknolojiler getirmiş, vergi gelirleri kazandırmış ve istihdam yaratmıştır.” değerlendirmesinde bulunuldu.
Dünya ekonomisinin yeniden düzelme yolunun dönemeçli ve kıvrımlı olduğu, tek taraflılık ve korumacılığın da boy gösterdiği bu dönemde, Çin veTürkiye’nin çoğu iki taraflı sınamayla karşı karşıya bulunduğuna işaret edilen kitapta, ABD’nin tek taraflı başlattığı ticari ihtilaf ve savaşların galibinin olmayacağı, piyasalarda çalkantılara yol açacağı ve dünya ekonomisinin düzelme sürecini negatif yönde etkileyeceği vurgulandı.
FELEK BİRLİĞİ VURGUSU
Bunun da Türkiye’nin kararlı gelişmesinin gerektirdiği milletlerarası ortamı bozacağına değinilen kitapta, yeni koşullarda Çin’in çok kenarlı ticaret sisteminin etkili katılımcısı, istikrarlı savunucusu olmakta ve sisteme manâlı katkılarda bulunmakta ısrar edeceği açıklama edildi. Kitapta, kısaca şunlara yer verildi: “Çin, DTÖ’nün kurallarını koruyacak, korumacılığın her çeşidine aleyhinde çıkacak, piyasasını etkili biçimde dışa açacak, dışa açılma derecesini yükseltirken tüm ülkeler ile fırsat ve çıkar paylaşımında bulunacak, daha geniş,daha dinç ve daha yüksek düzeyli dışa açılması ile küresel müşterek kalkınmayı destekleyecek, ayrı ülkelerle çıkarlarının yüksek derecede uyumlulaştığı, iki taraflı olarak birbirlerine bağlandığı alin yazisi birliğini kuracaktır. Çin,Türkiye ile el ele vererek güçlerini birleştirip çok çevrili ticaret sisteminin daha açık, daha kapsayıcı, daha paylaşımcı, daha dengelenmiş ve iki taraflı kazanca dayalı bir doğrultuda gelişmesini sağlamayı, uluslararası ekonomik düzenin daha adil ve akılcı bir şekilde ilerlemesini hızlandırmayı, iki ülkenin müşterek gelişmesi için uygun uluslararası bir ortamı yaratmayı ve iki ülkenin müşterek çıkarlarını korumayı beklemektedir.”
