“Aşılama, şiddetli rotavirüs hastalığı sıklığı üzerinde önemli derecede etkisi olabilecek tek teftiş yöntemidir” diyen Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Uzmanı, Neonatoloji (Yenidoğan) Uzmanı Doç.Dr. Açık Fikirli Erdemir, Rotavirüs hakkında uyarıda bulunurken, rahatsızlık evreleri hakkında da bilgilendirdi.
Rotavirüs belirtileri
Rotavirüs mikrobunun erken çocukluk döneminde şiddetli gastroenteritin en sıkgörülen sebebi olduğunu belirten Dr. Erdemir, virüsün vücuda bölüştürme ve hastalık oluşturma sürecini şöyle açıkladı: “İshal, kusma, arada bir alev ileseyreder. Şiddetli su kaybına yol açarak ölüme niçin olabilmektedir. Belirtilervirüs vücuda alındıktan 1-3 gün sonra ortaya çıkar. Genelde kış aylarında görülmektedir. Rahatsızlık son derece bulaşıcıdır. Bulaşma, virüs bulaşmış eşyalara dokunma, arkasında el ağız teması, hapşırık hapşırma ile etrafa yayılanvirüsün solunum ile alınması, virüs bulaşmış gıda ve içeceklerin alınmasıile olabilmektedir. Sıklıkla mektep-çocuk yuvası gibi toplu yaşanan yerlerde salgınlaraneden olmaktadır. Böyle salgınlardan korunmak için el yıkama çok önemlidir.Virüs dışkıda 15 güne kadar atılabilmektedir. İshal sıradan 6-7 gün devameder, dışkı sık ve çok suludur. Bu belirtileri olan çocuklarda teşhis dışkıörneğinin laboratuvarda incelenmesi ile konur. Çocuk her yerde rotavirüse maruzkaldığında baştan hastalanabilmekte ancak bulgular daha hafif seyretmektedir.Anneden geçen antikorların koruyuculuğu nedeni ile anne sütü ile beslenen bebeklerdaha az hasta olmaktadır”.
Tedavi süreci
Tedavide anahedef, akışkan kaybını önlemek için ağızdan yeterli akışkan alınmasını sağlamanın önemine uyarı çeken Dr. Erdemir şu uyarılarda bulundu:
“- Antibiyotik kullanılmamalıdır. Eczanelerdesatılan bir takım değişken elektrolit çözeltileri kullanılabilir.
– Tedavide ishal durdurucu ilaçlar kuşkusuz kullanılmamalıdır.
– Yoğurt, pirinçli yoğurt çorbaları, patates ve muz gibi ishale yerinde gıda maddeleri, bebeklerde anne sütü ve eğer lüzum görülürse özel ishal mamaları verebilir.
– Su kaybı olan vekusan hastalarda hastaneye yatırılarak damardan istikrarsız desteği yapılabilmektedir.
– Aşılama, şiddetli rotavirüs hastalığı sıklığı üzerinde kayda değer derecede etkisiolabilecek tek kontrol yöntemidir”.
Aşı konusunu detaylandırma ihtiyacı hisseden Dr. Erdemir, “Rotavirüs aşısının 1990’lı yıllarda emrindeki etkiolarak invajinasyon (barsak düğümlenmesi) yaptığı, fakat bunun daha çok 8 aydanbüyük çocuklarda görüldüğü saptanmıştır. Aşının en etkin olduğu ve tabi etkininen az olduğu dönemin ilk 6 ay olduğu görülmüştür. Bu dönemde yapılan aşılarınbarsak düğümlenmesine yol açmadığı kanıtlanmıştır. Rotavirüs aşısı rutin olarakyapılan ülkelerde hastalığa emrindeki hastaneye yatışlar ve ölümler önemli oranda azalmıştır. Aşıya ideal olarak 2. ya da 3. ayda başlanmalıdır. En geç 3.5aylıkken ilk dozun yapılması önerilmektedir. Aşı ağız yolu ile uygulanmaktadır.Aşıdan sonradan bebek hemencecik beslenebilir. Diğer aşılarla birlikte yapılabilir. Aşı uygulandıktan sonra bebek kusarsa aşının tekrarlanmasına gerek yoktur. İçeride kalan tedarik vasilik için yeterlidir” diye konuştu.
İki çeşit aşı var
Dr. Erdemir, ayrıca aşı çeşitlerine de dikkat çekti ve “Ülkemizde Rotarix ve Rotateq diye 2 çeşit aşı bulunmaktadır. Rotarix 2 doz, Rotateq 3 dozolarak uygulanmaktadır. 1 ay ya da 2 ay aralıklarla uygulanabilmektedirler.Nadiren aşı sonrası bulantı, kusma, burun akıntısı, öksürük, allerji gibi yanetkiler görülebilmektedir. Bağışıklık sisteminde doğuştan veya sonradan bozukluk olan, bağışıklık sistemini zayıflatan hap kullanan, veya bağışıklıksisteminde problem olanlarla yakın temasta olanların aşıyı yaptırmamaları,öncesinde doktorları ile görüşmeleri gerekmektedir” şeklinde konuştu.
