MECLİS İnsan Haklarını Tahlil Komisyonu Başkanı Hakan Çavuşoğlu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) bir ekip kararlarıyla ilgili, “Bir Ekip kararların çifte standart taşıdığını ifade etmek lüzumlu. Türkiye, AİHM ya da Avrupa Konseyi değerleri bakımından değil, bir tek kendisinin insan hakları mevzusundaki görünümünü ve notunu kuvvetlendirmek için üzerine düşen ne var ise hayata geçirmeye devam edecek” dedi.
TBMM İnsan Haklarını Çözümleme Komisyonu Başkanı Çavuşoğlu, DHA muhabirine yapmış olduğu açıklamada insan haklarının; renk, dil, din, mezhep ve toplumsal statüden bağımsız olarak tüm insanlığa belli haklar bulunduğunu belirterek, bunun her insanoğlunun haklar bakımından eşdeğer doğduğu anlamına geldiğini söylemiş oldu. İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 10 Aralık 1948’de Birleşmiş Milletler’de (BM) kabul edildiğini çağrıştıran Çavuşoğlu, “2. Dünya Savaşı’nda bilhassa Nazi yönetiminin uygulamalarıyla ortaya çıkan ağır insan hakları ihlallerinin gelecekte yaşanmaması için azca kalsın tüm internasyonal toplumların üstünde ortak durduğu bir bildiri hazırlandı ve 10 Aralık tarihinde bu bildiri onaylanmak suretiyle yürürlüğe girmiş oldu. Her yıl 10 Aralık günü İnsan Hakları Haftası olarak kutlanıyor” diye konuştu.
‘TÜRKİYE’NİN İNSAN HAKLARINDAKİ GÖRÜNÜMÜ ARTI YÖNDE DEĞİŞTİ’
Dünyanın insan hakları anlamında iç açıcı durumda olmadığını kaydeden Çavuşoğlu, şunları söylemiş oldu:
“Türkiye’nin bilhassa insan hakları bağlamında 2002 yılından beri yapmış olduğu yasal şansın dönmesi, anayasal şartların değişmesi, Avrupa Konseyi’nin değerlerini referans alarak yapmış olduğu uygulamalar Türkiye’nin insan haklarındaki görünümünü pozitif yönde değiştirmiştir. Özellikle 2004 yılındaki Tüzük değişikliği esnasında 90’ıncı maddede bir değişiklik yapma yapılmış oldu. Buna bakılırsa, mahkemeler ilgili mevzularda insan haklarına ilişkin internasyonal anlaşmaları başlıca almaya başladı. O tarihten itibaren tekrardan uyum yasaları çerçevesinde Avrupa Konseyi değerleri referans alınmak suretiyle ek olarak demokratikleşme hem esas hakkaniyet ve hürriyetler anlamında kayda kıymet aşamalar kaydedildi. Fakat 2010 yılına vardığında insan hakkaniyet ve hürriyetlerinin standartları, gelişim ve güçlenmesi bakımından dönüm noktası kabul edebileceğimiz bir düzenleme geldi. Bir halk oylaması yapılmış oldu. Anayasa Mahkemesi’ne kişisel kullanım hakkı tanındı. Bireyler insan hakkının ihlal edildiğine ilişkin öteki herzamanki kanun yollarını tükettikten sonradan Anayasa Mahkemesi’ne müracaatları sağlandı. Tüzük Mahkemesi, AİHM’den ilkin başvurulması ihtiyaç duyulan etkili bir iç hukuk yolu olduğuna ilişkin mahkemenin kararları var.”
‘TÜRKİYE İNSAN HAKLARI KONUSUNDA ZINDE DURUMDA’
Son 16 yılda meydana getirilen düzenlemeler ve uygulamalar ile Türkiye’nin insan hakları mevzusundaki yerini yükselttiğini kaydeden Çavuşoğlu, “Özel mahkemeler kaldırılmış, gözaltı verilmesi için bedensel kanıt kriteri getirilmiştir. İşkenceye karşısında suçlarda zaman aşımı kaldırıldı. Komisyonumuz 1990 senesinde kurulmuştur. Mahkum ve tutuklulara ilişkin tekrar aşağı komisyonumuz var. Göç ve armoni daha alçak komisyonumuz var. Türkiye geldiğimiz noktada insan hakları mevzusunda yönetmelik altyapısı akımından kayda kıymet bir mesafe kat etmiş ve dinç durumdadır, 2002 yılından bu taraftan. 2010 yılındaki referandum bu aşamada kayda kıymet bir adım. Özel yetkili mahkemeler, devlet güvenlik mahkemeleri kaldırıldı. İşkenceye sıfır hoşgörme ilkesi prensibince yapılması ihtiyaç duyulan yapılıyor. Kolluk memurlarının insan haklarına ilişkin ihlal iddiaları ve uygulamalarıyla ilgili keza disiplin işlemleri keza de suçlarla ilgili işlemlerini saydam şekilde olmasına ilişkin merkezi tescil sistemi, Kolluk Teftiş Komisyonu’yla yapılıyor” dedi.
‘BAZI KARARLARININ YANLI OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORUZ’
Hakan Çavuşoğlu, AİHM ve Hakkaniyet Bakanlığı’nın beraber gerçekleştirdiği emek verme projesi kapsamında hak mensuplarının AİHM’e giderek, bu konudaki standartları yerinde gördüklerini kaydetti. Çavuşoğlu, AİHM’in bir ekip kararlarını hatırlatarak, “AİHM’in bazı kararlarının çifte standart taşıdığını betimlemek lüzumlu. Tartışılabilir kararları. Geçmişte Leyla Şahin kararını varlığını biliyoruz. Özellikle terör suçları bağlamında mevcut durumu şartları nazara almaksızın verilen kararların yanlı olduğuna ilişkin kamuoyunda da bir eleştiri mevzusu oluyor. Ikimiz de yanlı bulunduğunu düşünüyoruz. Fakat Türkiye AİHM ya da Avrupa Konseyi değerleri bakımından değil yalnızca kendisinin insan hakları mevzusundaki görünümünü ve notunu takviye etmek için üstüne düşen ne var ise şimdiye değin yapmış oldu ve hayata geçirmeye devam edecek” diye konuştu.
‘İNSAN HAKLARININ KORUNMASI VE GÜÇLENDİRİLMESİ DIŞ POLİTİKADA ÖNEMLİ’
Hakan Çavuşoğlu, insan hakları ihlallerinin ürkütücü boyutlara ulaştığını vurgulayarak, şu şekilde devam etti:
“Savaşlar, din, renk ve cinsiyet temelli ayrımcılık bilhassa tüm dünyada İslam karşıtlığının gündelik yaşamı Müslüman yoksunlar için gitgide artarak zorlaştırması, gaddarlık ve kötü işlem, 100 milyonunu evlatların oluşturduğu 1 milyar civarındaki engellinin varlığı, bayanlara rağmen şiddetin ek olarak günlük hayatta yaygınlaşması hem de savaşlarda yıldırıcı bir tabanca olarak kullanılması, bilhassa son yıllarda Avrupa’da kimi ülkelerin Suriyeli mültecilere karşısında tutumları, bazı Avrupa ülkelerinin sığınma taleplerini haklı bir bahane olmaksızın reddi ve zor kullanarak iadeler, Müslüman ve sığınmacı karşıtı gösterilerin yıldan yıla artıyor oluşu, ırkçı ve yabancı düşmanı saldırılara aleyhinde etkin çözüm yolları aranmaması insan hakları ihlallerini, insani ve çağdaş bir yaşama ahlakı ve hukuku açısından kabul edilemez boyutlara taşımış bulunuyor.
Arakan’da 700 bin civarında Rohingyalı Müslümanın sırf dinlerinden sebebiyle ırksa temizliğe maruz kalmaları, Suriye’deki iç harp yüzünden nüfusun azca kalsın yarısının sığınmacı haline gelmesi, kitlesel insan hakları ihlallerinin en mühimleri olarak öne çıkmaktadır. İnsan haklarının korunması ve güçlendirilmesi dış siyaset ve milletlerarası bağlamda fazla manâlı bir rol oynuyor. Zira sistemli insan hakkı ihlalleri çoğunlukla çatışma ve krizlerin ilk adımını oluşturuyor.”
‘EVRENSEL BEYANNAMENİN IŞIĞINI CANLI TUTMAK BÜTÜN DEVLETLERİN ASIL GÖREVİ’
TBMM İnsan Haklarını Araştırma Komisyonu Başkanı Çavuşoğlu, ‘Dünya İnsan Hakları Günü’ne yönelik şu mesajı verdi:
“Temel siyasal ve toplumsal haklar, insanlığın gelişiminde bir dönüm noktası temsilcilik ediyor. Kültürel çerçevelerden egemen olarak insanoğlunun insan olarak haiz olduğu hakların tüm siyasal sistemler bakılırsa benimsenmesi ve hayata geçirilmesi, bilhassa insanların yaşama hakkı ile her türlü ayrımcılıktan korunduğu, hanımefendilerin, evlatların ve engellilerin eşit bireyler olarak yaşayabildiği bir dünyaya fazla ihtiyacımız var. Bu bakımdan 70 yıl ilkin, Nazi tecrübesinin tekrarlanmaması gereği üstünden bir araya gelen BM ülke temsilcilerinin hazırladığı İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin tüm dünyada etik ve yasal bir referans çerçevesi haline gelmiş olması mutluluk verici bir gelişmedir. Fazla sağcı, içe kapanmacı, İslam karşıtı ve tanıdık olmayan düşmanı siyasal akımların asil eğilim haline gelmeye yüz tuttuğu günümüz dünya siyasal tablosunda Evrensel Bildiri’nin ışığını canlı tutmak, tüm dünya devletlerinin, milletlerarası kuruluşların ve insan hakları kurumlarının ana görevidir.”
– Ankara
