Zatürre ile ilgili veri veren Memorial Şişli Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bölümü ’nden Uz. Dr. Füsun Soysal, zatürre hastalığı ve korunma yollarını anlattı.
Zatürre akciğer dokusu enfeksiyonudur. Virüsler, bakteriler, atipik bakteriler denen ayrı mikroplar ve mantarlar gibi mikroorganizmalar zatürreye niçin olabilmektedir. Pnömokok bakterisi en sık karşılaşılan zatürre nedenidir. Bunların dışında bir takım kimyasal maddelerin akciğeri tahriş etmesi yada kişinin radyasyona maruz kalması, radyoterapi görmesi sonucunda meydana gelen zatürrelerde mevcuttur.
Çocuklar,
Kronik bir hastalığı olanlar (yürek, şeker, böbrek, karaciğer hastalığı vb.)
Kanser hastaları,
Bağışıklığı baskılayıcı ilaçlar ve kortizon kullananlar,
65 yaş ve üstü erişkinler,
Organ nakli olanlar,
Sigara ve alkol bağımlıları,
KOAH hastaları, geçirilmiş tüberkülozu olanlar, astım hastaları zatürreye karşı risk altındadır.
DÜZENLI EL YIKAMAYA ÖZEN GÖSTERİLMELİ
Mikrop vücuda birincil girdiğinde üst solunum yolu veya grip aşamasında bulaşıcı durumdadır. Fakat bulaştığı her insanda zatürre yapmayabilir. Aynı mikrop bağışıklığı kuvvetli bir kişide gribe niçin olurken bağışıklığı düşük bir kişide zatürreye neden olabilmektedir. Bu da yeniden kişinin ceset direncine ast olarak değişmektedir. Sağlığa Zararlı beslemek, yamalı uyuklamak, el ve karoser hijyenine özen göstermemek, soğuk havaya maruz kalmak bağışıklığı düşürmekte bunun sonucunda da cisim mikroplara, virüslere açık ülkü gelmektedir. Kişinin vücut direnci çok düşükse ve aldığı mikrop fazla adaleli ise zatürre 2 gün içerisinde de gelişebilmektedir. Fakat bunun yanında grip veya üst solunum yolları enfeksiyonu olan biri düzgün çare görmezse zatürre 2 hafta sonrada gelişebilmektedir.
EN MANÂLI BELİRTİSİ ÖKSÜRÜKTÜR
Zatürrenin en kayda değer belirtilerinden biri öksürüktür. Öksürüğün kuru veya balgamlı olması kişinin aldığı mikroba ve bünyesine göre değişebilmektedir. Mesela atipik zatürrede kuru öksürükler daha fazla görülmektedir. Ama toplum kökenli denilen olağan bakteri kaynaklı zatürrelerde balgam daha ön planda olabilmektedir. Yüksek ateş, göğüs ağrısı ve nefes darlığı zatürrenin öteki kayda değer belirtileri arasında yer almaktadır. Bu bulgularda yeniden zatürreyi yapan mikrobun çeşidine tarafından farklılık göstermektedir. Bunların yanında halsizlik, iştahsızlık, mide bulantısı ve genel beden ağrıları olabilmektedir. Daha ileri evrelerde bulantı, kusma, bilinç kaybı ve ciddi nefes darlığı görülebilmektedir.
ZATÜRRE TEDAVİSİNDE MİKROBUN TÜRÜNE KADAR ANTİBİYOTİK TEDAVİSİ YAPILMALI
Alev, öksürük, balgam ve solunum yetmezliği olan bir kişinin mutlaka akciğer grafisi çektirmesi ve kan testleri yaptırması gerekmektedir. Bu belirtiler aynı zamanda çoğu akciğer hastalığında görülmektedir. Gribal enfeksiyonlar, tüberküloz, bronşit gibi hastalıklar pnömoni ile karışabilmektedir. Başlıca akciğer grafileri ile tanı konmaktadır. Yüksek ateşle birlikte seyreden zatürrelerde mutlaka kan kültürü, balgam eşlik eden durumlarda ise balgam kültürü alınmalıdır. Ayrıca bilgisayarlı tomografi teşhiste yardımcı olmaktadır.Muayene bulguları, akciğer grafisi, kan tetkikleri sonucunda çare için dürüst antibiyotiğin seçilmesi önemlidir. Mikrobun türü tespit edilmeli ve antibiyotik seçimi buna göre yapılmalıdır. Tedavi süresini bilirkişi hekim belirlemektedir. İlaçların düzenli ve içten dozlarda kullanılmasının yanına bol sıvı edinmek ve istirahat etmek fazla önemlidir. Tedaviyi erken kesmek tehlikelidir, zatürre sürükleyici çare edilmediği takdirde akciğerde sıvı toplanabilir ve apseleşmeler olabilir.
BAĞIŞIKLIĞI KUVVETLI YETIŞMEK ZATÜRREDEN KORUYOR
Ilk Olarak toplum kökenli zatürre edinmek üzere pnömokok bakterisinin niçin olduğu enfeksiyonlara aleyhinde etkili zatürre aşısı bulunmaktadır. Yılın her dönemi uygulanabilen bir aşıdır. Hayat boyu etkin olan zatürre aşısı mevcuttur. Çocuklara, 65 yaş üstü bireylere, fazla sigara içenlere ve ağır zatürre atlatmış tehlikeli tabloda yer alan kişilere yapılmalıdır. Ayrıca 50 yaş üzeri kronik akciğer hastalığı, böbrek yetmezliği, diyabeti ve kalp hastalığı olan, kemoterapi görebilen, bağışıklığı bir şekilde baskılanmış kişilere de zatürre aşısının uygulanması gerekmektedir Sık gribal enfeksiyon geçiren ve bağışıklığı düşük kişilerde bu aşıyı yaptırabilirler. Zatürreden ceset direncini dinç tutarak korunmak muhtemel olmaktadır. Sebze ve meyve içerikli doğal ve sağlıklı beslenmek, ahenkli uyuma, bol su tüketmek, hijyen kurallarına adapte etmek bağışıklığı güçlendirerek zatürreye aleyhinde koruma sağlamaktadır.
