Griple ilgili 11 efsaneden bahseden Anadolu Sıhhat Merkezi ile meslek birliği içerisinde olan Johns Hopkins Medicine ’den Epidemiyoloji Uzmanı Dr. Geetika Sood, griple ilgili doğru sanılan yanlışları anlattı. Bakın griple ilgili aşina efsaneler hastalığın seyrini negatif yönde etkileyecek hangi bilgilerle doluymuş …
EFSANE: Aşıdan grip kapabilirsiniz.
REEL: Grip aşısı her sene enfeksiyonu bulaştıramayan grip virüsü bileşenlerinden hazırlanır. Aşının, grip virüsüne karşı koruma sağlaması için uygulanmasından itibaren bir ila iki haftanın geçmesi gerekir. Grip aşısı yaptırdıktan hemen sonra hastalanan kişiler ya aşıdan önce veya derhal sonrasında grip enfeksiyonuna yakalanmıştır veya öbür bir solunum virüsü kapmıştır.
EFSANE: Sağlıklı şahısların aşı yaptırmasına lüzum yoktur.
REEL: 6 ay ila 19 yaş aralığındaki çocuklara, hamile kadınlara ve kronik hastalıkları olan ya da 49 yaşının üstündeki kişilere her sene aşı yaptırmaları güçlü olarak önerilir; çünkü grip virüsüne en açık kişiler bu kategorilerdeki kişilerdir. Grip aşısı, virüsü bu kategorilere bulaştırma ihtimali olan sağlıklı kişilere, özellikle de sağlık durumu çalışanlarına önerilir.
EFSANE: Her sene grip aşısı olmanıza lüzum yoktur.
REEL: Grip virüsü her sene şekil değiştirdiği (mutasyona uğradığı) için grip aşısı en yeni ve etken suşlara aleyhinde koruma sağlayacak şekilde takvim olarak bitmiş hazırlanır. Bu yüzden grip salgınına en çok neden olabilecek suşlara karşı koruma temin etmek için her sene aşı yaptırmak manâlı.
EFSANE: Hamile kadınlar grip aşısı yaptıramaz.
HAKIKI: Hamilelik, grip riskini arttıran bağışıklık, yürek ve akciğer değişikliklerine niçin olabileceği için grip aşısı gebe kadınlara şiddetle öğüt edilir. Griple bağlantılı ağır solunum enfeksiyonları ve yüksek ateşler, hamilelikle ilgili önemli komplikasyonlara, hatta erken doğuma bile neden olabilir. Aşı, bebeğin aşı için fazla minik, ancak hastalığa fazla açık olduğu ilk birkaç ay boyunca bebeği de koruyabilir.
EFSANE: Yumurtaya alerjisi olanlar grip aşısı yaptıramaz.
GERÇEK: Yumurta proteini içermeyen aşılar mevcuttur. Ama yumurta alerjisi olan çoğu insan, yumurta içeren aşı yaptırdığında ciddi bir tepkime göstermeyecektir.
EFSANE: Grip yalnızca ağır soğuk algınlığıdır.
REEL: Grip, ağır soğuk algınlığı semptomlarına niçin olabilir, fakat hafife alınmamalı. Virüs sadece ABD ’de 36 bin ölüm ve 200 bini aşkın hastaneye yatışa niçin oluyor.
EFSANE: Grip mide bulantısı, kusma ve ishal gibi sindirim sistemi semptomları içerebilir.
GERÇEK: “Mide gribi” ifadesi, mide bulantısı, kusma ya da ishalli hastalıkları izah etmek için çoğunlukla kullanılır. Bu semptomlar ara sıra griple ilişkili olabileceği gibi gribin başlıca semptomlarına arada bir dönüşür. Grip, mide veya bağırsak hastalığı yok; solunum yolu hastalığıdır.
EFSANE: Kendinizi iyi hissediyorsanız, grip bulaştıramazsınız.
HAKIKI: İnfluenza virüsü taşıyan insanların takriben yüzde 30 ’unda belirti görülmez.
EFSANE: Griple birlikte bir veya iki günden uzun süren yüksek ateşiniz varsa antibiyotik kullanımı gerekli olabilir.
GERÇEK: Antibiyotikler bakterilere karşı iyi netice verse de grip gibi viral enfeksiyonları çare etmede etkili değildir. gerçi grip virüsünün komplikasyonu olarak bakteriyel enfeksiyonlar gelişebilir. Grip semptomlarınızın devam ettiğini veya ağırlaştığını düşünüyorsanız doktorunuza danışın.
EFSANE: Grip olduysanız aşı işe yaramamış demektir.
HAKIKI: Sıtma ve çocuk felci aşıları gibi yüzde 100 koruma sağlayan aşıların tersine grip aşısı sadece yüzde 60 ila yüzde 90 civarında etkilidir. Çünkü her sene grip virüsünün aniden çok suşu dolaşır ve bilim insanlarının hangi suşların dominant olacağını kesinkes tahmin etmesi zordur. Grip aşısından daha sonra, aşının bileşenlerine dahil edilmemiş bir suşla enfeksiyona yakalanabilirsiniz. yine de aşı emin bir ölçüde etkin olacak ve semptomlarınız daha hafif olacaktır.
EFSANE: Grip aşısı, gripten korunmak için yapmanız gereken tek şeydir.
GERÇEK: Aşı yaptırmanın yanı sıra, ellerinizi sık sık yıkayarak ve gribe yakalanmış kişilerle temastan kaçınarak gribe aleyhinde korunmayı maksimum düzeye çıkarabilirsiniz. Aşıdan önce grip olduysanız antiviral ilaçlar için doktorunuza danışın.
GRİP TEDAVİSİNİ HIZLANDIRAN 6 ÖNERI
Johns Hopkins Medicine ile iş birliği içerisindeki Anadolu Afiyet Merkezi ’nden Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Elif Hakko gribin tedavi sürecini hızlandıran 6 öneri paylaştı.
Tedavinizi aksatmayın: Doktorunuzun verdiği tedaviyi aksatmadan uygulayın. Kendi teşhisinizi kendiniz koyup gelişigüzel hap kullanmayın. Özellikle çare amacıyla alınan antibiyotiklerin faydasından fazla zararı olmaktadır. Grip için reçete edilen ilaçlar; aracısız olarak enfeksiyona karşın olmayıp, belirtileri düzeltmeye, hastalığın daha basit geçirilmesine ve komplikasyonların önlenmesine yardım etmek içindir. Antibiyotikler yok; doktorun reçete edeceği ateş düşürücüler, burun solunumunu rahatlatan spreyler, boğaz ağrısı ve yanması için gargaralar ve pastiller, ceset direncini artmak amacıyla vitaminler kullanılmalıdır.
İstirahat edin: Bu dönemde hasta birey yatağında yatmasa bile elbette vücudu sıkıcı-aşındırıcı çalışma ve hareketlerden uzak durmalı, mutlaka birkaç gün istirahat etmelidir. Grip önemli derecede işgücü kaybı ve okul çağındaki çocuklarda da ders kaybına niçin olmaktadır. İstirahat edilmezse hem tedavi süreci uzuyor hem de hastalığın oluşturacağı yan tesir riskleri artırılmış oluyor. Hasta şahısların istirahat etmesinin bir öteki avantajı da çalıştıkları kurumlarda diğer kişileri hasta etmeyecek ve hastalığı yaymayacak olmalarıdır.
Yeterli vakit her tarafında uyuyun: Uyku düzeni gövde sıhhati için en kayda değer detaylardan biridir. Uyku sırasında, bilhassa çocuklarda, hücreler yenileniyor ve melatonin hormonu salgılanıyor. Jurnal ortalama 7 saat uyunması organizmanın savunma sistemini güçlendirecektir.
Istikrarsız tüketiminizi azaltmayın: Bol su için. Bilhassa girift bitki çayları da (ıhlamur, kuşburnu, ağaççileği, yasemin, papatya, böğürtlen…) tüketebilirsiniz. Kesinlikle her pozitif şeyin zararı olduğundan, aşırı sıvı tüketiminden de kaçınmalısınız.
İyi beslenin: Dinç beslemek, hazır ve bitmiş gıdalardan uzakta durmak bağışıklık sisteminin güçlenmesi açısından önemli.
Bağışıklık sisteminin güçlenmesi: Stresten uzaktan durmak, uyumlu uyku, tatmin edici zaman dinlenme ve sigaradan uzaktan durmak kayda değer.
