GEBE KALAMAMANIZIN SEBEBİ DNA HASARI OLABİLİR
Günümüzde bebek sahibi elde etmek zorlaşıyor. Bilhassa de çevresel faktörler ve anne olma yaşındaki artma, bebek sahibi olmanın önündeki önemli zorluklar olarak karşımıza çıkıyor ve kısırlık sıklığında çoğaltma gözleniyor. Bilhassa erkek nedenli kısırlığa bakıldığında, rakam ve hareket bozuklukları başı çekiyor. Genetiği bozuk spermler hem gebelik oluşmasına engel oluyor keza de düşüklere niçin olabiliyor. Konu ile ilgili Centrum Clinic Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Emre Pabuçcu, manâlı noktalara değindi.
SPERMİN DNA HASARI ÖLÇÜLEBİLİYOR
Yakın geçmişe dek, erkekte kısırlık incelemesi yalnızca sperm sayısı ve hareketleri olarak değerlendiriliyordu. Son zamanlarda spermlerin DNA ’larındaki hasarı da ortaya koyan teknikler ortaya çıktı. Doç. Dr. Emre Pabuçcu, belirli sayıda sperm hücresinin özel boyama – işaretleme tekniği ile DNA ’larındaki hasarının tespitinin yapılabildiğine dikkat çekerek genelde, rakam ve hareket bozukluğu olanlarda kalıtımsal hasar da saptanabildiğini ve değerleri normale yakın kişilerde de spermlerin DNA ’larının bozuk olabileceğini belirtti.
BU HASTALIĞA SAHİP OLANLAR DIKKAT!
Sperm genetiğinde çoğu nedenden dolayı hasarlanma olabilir. Bunların aralarında; sigara içimi özellikle de jurnal 10 adetten artı, varikosel dediğimiz testis damarlarındaki şişkinlik durumu, geçirilmiş ameliyatlar, uzun süreli hap kullanımı, çocuklukta geçirilmiş ateşli hastalıklar, kabakulak öyküsü, kanser nedeniyle radyasyon veya ilaca maruz kalmak esas nedenler olarak sayılabilir. Öyküsünde hiçbir şey olmayan ama sperm genetik hasarı pozitif çoğu erkek de var.
SPERM GENETIK HASARI DÜŞÜKLERE NIÇIN OLUYOR
Sıradan bir gebelik için, spermin yumurtayı tüp içerisinde başarılı bir şekilde döllemesi gerekiyor. Bunun için de spermin kafa kısmında taşıdığı genetik yapının dinç olması yani kırıklar içermemesi gerekiyor. Genetiği bozuk spermler ayrıca yumurtayı iyi dölleyemiyor ayrıca de dölleseler bile oluşan embriyo sağlıksız olacağından düşükler karşımız çıkabiliyor. Özetle, sperm sayısı ve hareketi adi olup çocuk sahibi olamama, tekrarlayan hamilelik kayıpları ve tüp bebek tedavisi sonunda fena cenin kalitesi izlenmesi gibi birtakım kayda değer ve negatif sonuçlar doğuruyor.
KİMLERE SPERM KALITIMSAL HASARI BAKILMALI?
Başta bir konuyu netleştirmek gerekir, herkese bakılması içten değil. Tekrarlayan gebelik kaybı öyküsü olanlar, tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı olanlar, geçmişinde hastalık-ameliyat-travma öyküsü olan erkekler ve açıklanamayan kısırlıktan sızlanan erkeklere bu test önerilebilir. Test konusunda üzüntü etmeye gerek yok, kolay bir sperm analizi örneğinden bu test yapılabilir ancak tecrübeli ve referans laboratuvarlarda bakılmalı. Somurtkan takdirde sonuçlar tutarsız olabiliyor.
KALITIMSAL HASAR SAPTANMIŞ KİŞİLERDE NE GİBİ TEDAVİLER YAPILIYOR?
Sperm genetik yapısını düzeltici hap maalesef yok. Temel birtakım önlemlerin alınması gerekli. Yerinde diyet gerçekleştirmek, sigarayı teslim etmek ve dürüst beslemek en esas yapılması gereken işler. Sonuç alınamaz ise asgari 2-3 aylık anti oksidanlar dediğimiz takviyelerin faydası olduğuna dair bilgimiz var.
Bir öteki yöntem ise, bilhassa tüp bebek tedavisi planı yapılan kişilere önerilebilir. Bu yöntemde testislerden iğne ile sperm elde ediliyor. Amacımız, genetiği bozulmamış spermlerin üretildiği yerden yani testis dokusundan elde edilmesi. Uyguladığımız ve Dünya tıp literatürüne giren bir çalışmada, tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı olan vakalarda bu yöntem ile oldukça iyi gebelik oranları yakaladık. Bu çalışmamız saygın dergilerce hep referans olarak gösterildi. Kısaca, anti oksidanlar ile 2-3 aylık destek ya da testislerden iğne ile alınan spermlerin tüp bebek tedavisinde kullanılması işe yarayabiliyor.
