Aybüke SENGİR / [email protected]
Tarihi dokumuzun içinde en dikkat çeken yapılardan biri de ülkemizi baştan aşağı sarmış olan, tarihe meydan okumuş kaleler. Tamam bir Game of Thrones sahnesinde değiliz ama bu topraklardan gelmiş geçmiş onlarca medeniyet, yaşanmış sayısız savaş sayesinde birçok kale inşa etmiş ve nispeten bir kısmını koruyabilmişiz. İşte Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan da onay olan Türkiye’nin en görkemli 13 kalesi…
ORTA ÇAĞ’DAN KALMA RİZE ZİLKALE
Listede birinci sırayı Çamlıhemşin’in 15 kilometre güneyinde, Fırtına Deresi’nin batı yamaçları üzerine kurulu olan Zilkale alıyor. Çamlıhemşin yönünde ilerlerken yemyeşil ormanların kapladığı dağlar arasında karşımıza çıkan, “bunun burada ne işi var” diyeceğiniz bir mola noktası Zilkale. Kalede üç önemli yapı bulunuyor; muhafız binası, şapel ve baş kule. Zilkale’nin bölgedeki pek çok kale gibi hem yörede hem İspir’e ulaşan önemli bir Orta Çağ kervan yolu üzerinde güvenliği sağladığı biliniyor. Burçlarına çıkıp Fırtına Deresi’nin beslediği Rize Fırtına Vadisi’ni keyifle izleyebilirsiniz.
ÇANAKKALE’NİN EŞSİZ MANZARASINDA KİLİTBAHİR
Kilitbahir, İstanbul’un fethi öncesinde Çanakkale Boğazı’ndan gelebilecek düşmanı püskürtmek için Fatih Sultan Mehmet tarafından inşa ediliyor. Aynı şekilde Kurtuluş Savaşı sırasında, binbir acının ve kahramanlığın yaşandığı Çanakkale Savaşları sırasında da askerimize yardım etmiş bir kale. Mimari olarak Türkiye’deki en güzel kaleler listemizdeki diğerlerine göre biraz zayıf olsa da, manevi olarak çok değerli.
Kilitbahir’in havadan görünümü yonca yaprağına benziyor. Kalenin ismi de ‘denizin kilidi’ anlamında Kilid-ül Bahir’den geliyor. Eceabat ilçesindeki kalenin manzarası göz dolduracak kadar muhteşem. Çanakkale’nin o benzersiz denizine bakmak için bile çıkabilirsiniz.
AMASYA AYAKLARINIZ ALTINDA
Gündüzleri Amasya’yı en iyi gözlemleyebileceğiniz yer Amasya Kalesi. Kalede sarnıçlar, su depoları, Osmanlı Dönemi’ne ait hamam kalıntıları ve kayaya oyulmuş Pontus Kral Mezarları bulunuyor. Buraya çıkabilmek için yüzlerce basamaklı merdivenleri tırmandıktan sonra görülen manzara tüm yorgunluğunuzu alıp götürecek.
Kalenin bir aşağı doğru bir de zirveye doğru iki gezi güzergahı var. Çocuklarla gidiyorsanız kesinlikle yollarına dikkat edin, tehlikeli bölgeleri var. Zirveye çıktığınızda bütün Amasya ayaklarınızın altında kalacak, mutlaka bir panoramik foto çekin.
ALANYA’NIN SİMGESİ BU KALE
Antalya’daki Alanya Kalesi, Anadolu’yu süsleyen en iyi korunmuş Ortaçağ kalelerinden birisi. Yapımı da Selçuklu dönemine uzanıyor. Alanya Kalesi’ni gezmek için muhakkak önceden planlama yapmalısınız. Geziye liman bölümünde Kızılkule, Alanya Tersane ve Tophaneyi gezerek başlayabilirsiniz. Diğer önerimse kaleye araç ile çıkarsanız yürüyerek inmeniz.
Not: Alanya Kalesi’nin girişinde alacağınız biletle aynı gün içinde olmak şartıyla Ehmedek Kalesini de gezebilirsiniz.
YERALTI TÜNELLERİNDE GEZİNİN: BOYABAT SİNOP
Boyabat’ın her yerinden görünen Sinop’taki Boyabat Kalesi’nin, milattan önceki yıllara uzanan bir tarihi var. Günümüzdeki haline her ne kadar Osmanlı döneminde ulaşılmışsa da, Roma döneminden beri kullanılan bir kale.
Kaleye ulaşmak için şehir merkezi tarafından çıkmanız gerekiyor. Merdivenlerden çıkınca büyük bir kule göreceksiniz. Hem önündeki ovaya, hem de kaleye hakim olan kulenin yanındaki girişten girdiğinizde kalenin iç tarafında girmiş oluyorsunuz. Ne güvenlik, ne bilet gişesi var, elinizi kolunuzu sallaya sallaya içeri girebiliyorsunuz.
TÜNELLERE İNİN
Kalenin görünen kısmının güzelliğinden başka, bir de görünmeyen kısmı var. Yeraltı tünellerine girmek isterseniz yanınızda muhakkak fener bulundurmanız gerekiyor. Merdivenler de dik ve basma noktaları net değil. O yüzden dikkatli olmakta fayda var.
PEYZAJIYLA ÜNLÜ DİYARBAKIR KALESİ
Diyarbakır burçları üzerindeki görkemli kabartmaları ve kitabeleriyle dünyanın ender kalelerinden biri Diyarbakır Kalesi. Hevsel Bahçeleri’nin yaşamsal işbirliği ve Hevsel Bahçeleri’nin oluşturduğu peyzaj, kenti zirveye çıkarmış durumda.
SURLARIYLA ÜNLÜ AYDIN GÜVERCİNADA
Güvercinada üzerinde, Barbaros Hayrettin Paşa tarafından yaptırılan bir iç kale ve İlyas Ağa tarafından yaptırılan surlar yer alıyor. Bu surlar Mora İsyanı sırasında adalardan ve denizden gelebilecek saldırıları önleyebilmek için yaptırılmıştı.
Kalenin muhteşem günbatımı manzarası, akşam ışıklandırmaları ve Kuşadası’nın güzelliğine gece gündüz eşlik eden bir yer.
3 PARÇA 39 KULE: MERSİN MAMURE
Akdeniz kıyı şeridinde bulunan günümüze kadar ulaşabilmiş ülkenin en büyük kalelerinden biri de Mersin’de. Kale Roma, Bizans, Selçuklu, Karamanlı ve Osmanlı Dönemleri ’ne ait izleri hala üzerinde taşıyor.
Yüksek duvarlarla ayrılmış doğudaki iç avlu, batıdaki kale ve bunların güneyinde kayalıklar üzerine inşa edilen iç kale olmak üzere 3 parçadan oluşuyor. Kaledeki 39 kule, su sarnıçları, cami ve kale dışında hamam yapısı da görülebiliyor.
BODRUM’U AYAKLARI ALTINA ALAN KALE
Henüz Bodrum’a girerken görürsünüz Bodrum Kalesi’ni… Üç tarafı denizlerle çevrili kayalık bir yarımada üzerinde inşa edilmiş bu kalenin içinde ülkemizin en önemli arkeoloji müzelerinden biri olan Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi de yer alıyor. Kalenin üzerinde bulunduğu alan önceden aslında bir adaydı. Yarımada haline getirildikten sonra üzerine bu kale inşa ediliyor. Kalede yedi tane kule var. Bunlardan en yüksek olanı Fransız kulesi, yüksekliği 47,5 metre. Bundan başka İngiliz kulesi, İtalyan kulesi ve Alman kulesi de var. Kaleden Bodrum manzarası izlemeden sakın dönmeyin.
GÜNEYDOĞU’NIN SAKLI CENNETİ : GAZİANTEP RUMKALE
Muhteşem doğasıyla görülmesi gereken yerlerden biri de Rumkale. Kaleye ulaştığınızda sizi güler yüzlü tekneciler karşılayacak. Tekneciler size Rumkale tekne turu yaparken aynı zamanda rehberlik de yapıyor. Tekneye binip gezerken neden Güneydoğu’nun saklı cenneti dendiğini anlayacaksınız.
KARADENİZ HAVASI ALIN: GİRESUN TİREBOLU
Tarihi dokusu ve sahil şeridiyle karadenizin en görülesi yerlerinden biri Tirebolu. Tirebolu ismini de Andoz, Bedrama ve merkezdeki Tirebolu kalesinden alıyor. Kaleyi gezdikten sonra altındaki balıkçıda karalahana çorbası ve hamsi buğulama yedikten sonra 42 numaralı tirebolu çayı içmeden dönmeyin derim.
KAPADOKYA MANZARASINI UÇHİSAR’DAN YİN
Uçhisar Kapadokya manzarasını ayaklar altına seren, bölgenin en yüksek yerinde konumlanan bölgesi. Kapadokya’ya gelip balon turu keyfini sürdükten sonra manzarayı bir de karadan seyretmek isterseniz rotanızı çevirmeniz gereken yer kesinlikle Uçhisar olmalı.
Bizans Dönemi’nden bu yana ayakta kalmayı başaran kale savunma ve sığınma amaçlı kullanıyordu.
ŞATO GÖRÜNÜMLÜ VAN HOŞAP KALESİ
Aslında bir kaleden çok bir şatoyu çağrıştıran kale, Van’ın Gürpınar ilçesinde, Van-Hakkari karayolu üzerindeki Güzelsu’da yer alıyor. Kale’nin Ortaçağ filmlerinden çıkmış gibi bir görüntüsü var. Batıya bakan girişi ve özgün kapısı bozulmadan ayakta duruyor. Kapının üzerinde yapımı ile ilgili Farsça kitabe ve aslan kabartmaları yer alıyor. Kale içindeki eski hamam, cami, medrese, çeşme, su sarnıcı, zindan ve odalarda geçmişin izlerini görebilirsiniz.
