Selen KALDIRIM/ email protected
Güneydoğu’yu keşfe meydana çıkan bilir: Şanlıurfa 12 bin yıllık müthiş bir tarih lakin biz şehri, taş duvarlar, özgün mimari gibi kelimelerle klişe bir sanat tarihi ders kitabına çevirmeyelim. Bu toprakların her bir karışı, zamanında Hititler ’in, Persler ’in, Ipek yolu tüccarlarının cirit attığı yerlerdi. Moğol ’u da gelmiş, Peygamber ’i de. Kalabalığı ve sıcağı bunalttı ama Şanlıurfa, sofrasından kültürüne, her haliyle bizi tavladı.
URFA ’DA BİR GÜN
O KADAR yolu bu sıcakta otobüsle gidecek kadar delirmedik; THY ’nin kampanyalı biletlerinden Şanlıurfa tarifesini aldık, düştük yollara. Kendimizi bu şehre hazırlarken türküleri de dilimizdeydi : ‘ ’Urfalıyam ezelden, gönlüm geçmez güzelden… ’ ’ demeye kalmadı 1 saat 15 dakika gibi kısa bir vakit sonra kendimizi Şanlıurfa ’da bulduk. Bir güne ne değin lahmacun ne kadar tarihi yer sığdırabilirsek; böylece yedik, içtik, gezdik.
GELIR GELMEZ YEMEĞE KOŞTUK
Şanlıurfa ’da görmen gereken binlerce tarihi eser var lakin şehrin sana en güzel kıyağı, her adımda karnını acıktıran müthiş bir sofra ile taçlandırması oluyor. Sabahın ilk ışıklarıyla ciğerli bir kahvaltıyla karşılaştık. Sabah sabah ciğer kebap istemeyenler için ise tirit çorbası var; fırından yeni çıkmış tırnaklı pide de var istersen.
ÇARŞI PAZAR
Gümrük Han, Hüseyniye Çarşısı ’ndaki bakırcılar; Kazzaz Han’da şal ve bölgesel giysi satan dükkânlar; Sipahi Çarşısı’ndaki kilimciler ve eskiciler ziyaret edilmesi gereken en güzel sokaklardan sadece birkaçı.
HALFETİ ’DE TEKNE TURU
Halfeti, Cittaslow yani Sakin Şehir Halkı ünvanını alan nadir yerlerden. Burası merkeze 1,5 saat uzaklıkta olsa da gitmeye layık bir rotaydı. Fırat Nehrinin aşağıda kalan taş mimarisiyle gözümde bir akvaryum manzarası vardı. Suyun aşağıda kalan balıklar değil, şehrin kendisiydi.
Fotoğrafta suyun aşağı kalan bir camii görüyorsunuz. Tekne turuyla bu acayip manzarayı seyredebilirsin.
SİYAH GÜLÜ DIĞER YERDE YETİŞMİYOR
Bir diğer özelliği de, bütün dünyada siyah gülün yetişebildiği tek yer olması. En önemli özelliği ise, dalından koparılıp diğer bir yere götürüldüğünde rengi değişiyor, tohumu alınıp diğer topraklarda yetiştirildiğinde siyah gül vermiyor. Yani siyah gülü Şanlıurfa dışında görürsen, o topraktan şüpheleneceksin.
DÜNYANIN BIRINCIL ÜNİVERSİTESİ HARRAN ’DAYDI
Harran ’ın en cazibeli noktalarından biri, mezun olmayı dört gözle beklediğiniz üniversitelerin atasına konut sahipliği yapması. Geçmişte, dünyanın birincil üniversitelerinden biri buradaydı fakat Moğolların yıkımına uğrayan üniversiteden geriye doğru böylece eksik şey kalmış.
KONİK EVLER
Harran ’ı Harran yapan bir öteki nitelik ise Konik Evler. Bu taştan örülüp çamurla kaplanan evler doğal klimaya sahip; yazın serin, kışın sıcaklar. Bölgesel kıyafetleriyle millet bu evlerin yanında bir film stüdyosunu andırıyor. Günümüz metropol betonarmelerinden alışık olduğumuz tek bir araç gereç yok. Her şey doğanın bir üretimi.
GIZEMLI TURİZM: BALIKLIGÖL
Urfa peygamberler kenti olarak biliniyor. Geçmişi 12 bin yıllık tarihe sahip kentte Âdem, Eyyüp, İbrahim, Şuayip ve İlyas peygamberlerin yaşadığına inanılıyor. bu nedenle kentte fazla sayıda tanrısal kabul edilen mekân var. Balıklıgöl kutsal kabul edilen balıklarını ve Rizvaniye Camii ’nin suyun üzerine düşen harikulade manzarasını izlemenin mistik büyüsünü sunuyor. Bulunduğu yerde iki göl, Aynzeliha ve Halil-Ür Rahman yer alıyor.
AKŞAM YEMEĞİ İÇİN ‘CEVAHİR HAN ’ DEDİLER
Akşam yemeği için Cevahir Han var dediler, gittik. Burada yemek değil tarih kokusu eşliğinde karın doyuruyorsunuz. Siz neler yiyeceğinizi biliyorsunuz. Gaziantep ’e de selam olsun; o güzel baklavaların fıstığı da burada yetişiyor. Baklava değil mu baklava…
ÜNLÜ SIRA GECELERİ
Ipek yolunda ticaret yapan kervanların duraklarından biri olan büyük bir han içine kurulu bu restoranda sıra geceleri de düzenleniyor. Sıra gecesi geleneği esnafın uzun kış geceleri keza eğlenmek ayrıca de dertleşmek için bir araya gelmesi ile başlamış. Esnaf her cuma gecesi sırayla bir evde toplanır, önce yemek yer, dertleşir sonra hep birlikte türkü söylenirmiş. Her Hâlükarda Güneydoğu ’yu ilim ilim iliklerinizde hissedeceğiniz bu gece eğlencesini kaçırmazsınız diye düşünüyorum.
