17 Ağustos Marmara Depremi ’nin 19 ’uncu sene dönümünde Osmangazi Belediyesi kadar yer sarsıntısı bölgelerinin tespiti ve felaket zararlarının azaltılmasıyla ilgili zelzele uzmanlarının katılımıyla ’17 Ağustos ve Bursa ’nın Depremselliği ’ konulu toplantı düzenlendi.
Toplantıya hatip olarak katılan Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü Ulusal Yer Sarsıntısı İzleme Merkezi Müdürü Dr. Doğan Kalafat, Eskişehir Teknik Üniversitesi ’nden Prof. Dr. Berkan Ecevitoğlu ve Doç. Dr. Muammer Tün, zelzele araştırmaları ve raporlarının yanı sıra Bursa ’da yapılacak yer sarsıntısı çalışmalarına karşın bilgiler paylaştı.
“ZELZELE 45 SANİYELİK DOĞA OLAYI AFETE ÇEVİREN BİZİZ”
Marmara bölgesindeki yer sarsıntısı gerçeğini bölgeyi gladyatör arenasına benzeterek vurgulayan Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Yer Sarsıntısı Araştırma Enstitüsü Ulusal Zelzele İzleme Merkezi Müdürü Dr. Doğan Kalafat, bölgedeki fay hatlarının hareketli ve birbirini tetikler nitelikte olduğunu söyledi.
Kuzey Anadolu Fay Hattının 1939 ’da Elazığ depremiyle başlayıp 1999 yılı Gölcük depremiyle sonlanan 60 takvim süreçte doğudan batıya doğru göç hareketinde bulunduğunu gösteren Kalafat, “Bölgede 2 bambaşka gladyatör var biri Kuzey Anadolu Fayı diğeri Batı Anadolu ’daki düşey atılımlı rejim ikisi de hareketli ve birbirini etkiliyor” dedi. Depremin yağmur ve dolu gibi bir doğa olayı olduğunu hatırlatan Kalafat, “Doğal olayları afete çeviren toplum olarak biziz. Zelzele öncesinde bilinçli olsak, şehirlerimizi depreme dirençli şekilde inşa etsek; deprem, en fazla 45 saniye süren bir doğa olayı. Bunu yağmurun ve dolunun yağması gibi bertaraf etmek mümkün. Maalesef, tedbir almadığımız için orta büyüklükteki depremler bile ülkemizde yok edici olabiliyor” dedi.
İstanbul ve çevresindeki yer sarsıntısı riskini de 40 sene içerisinde 7.0 büyüklüğünde bir yer sarsıntısı olma ihtimalinin yüzde 70 olduğunu hatırlatarak vurgulayan Kalafat, 90 yıl içerisinde bu riskin yüzde 95 ’e yükseleceğini belirtti.
“BURSA ’DA 14 DİRİ FAY VAR”
Bursa ve ilçelerinin 1966 yılında yayımlanan Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yıkım İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan deprem bölgeleri haritasında birinci derece yer sarsıntısı bölgesi içerisinde bulunduğunu andıran Kalafat, Bursa ’da Kuzey Anadolu Fayının İznik Gölü ’nün güneyinden Gemlik Körfezi ’ne uzanan orta kolu ile Yenişehir-Bursa ’dan geçen güney kolu bölgenin depremselliğini önemli ölçüde belirlediğini Bursa ’da Soğukpınar Fayı, Ulubat Fayı, Mustafakemalpaşa Fayı, Orhaneli Fayı, Bursa Fayı, Barakfaki Fayı, İnegöl Fayı, Gençali Fayı, Zeytinbağı Fayı, Karacabey Fayı, İznik-Mekece Fayı ve Gemlik Fayının hareketli olduğu bölgenin Kuzey Anadolu Fayı ve Batı Anadolu ’nun açılma rejimi etkisi aşağı kompleks bir tektonik yapı gösterdiğine uyarı çekti.
1855 yılında yaşanan ve Ulucami ’den kapalı çarşıya kadar şehrin büyük bir bölümünün zarar gördüğü Büyük Bursa depreminin üzerinden 163 yıl geçtiğini, geçen bu sürede plakalar arasında 3 ’er metrelik ilerleme olduğunu, bu ilerlemenin de 6 şiddetinde bir deprem enerjisinin birikmesine niçin olduğunu belirten Kalafat, “Gerek şehrin fazla seri büyümesi, gerekse faal faylara olan yakınlıkları zelzele riskini arttırmaktadır. Bu yüzden bu coğrafyada öncelikli olarak yapılacak olan bütün yapıların başta hastaneler, okullar, kamu binaları, spor salonları ve geçici iskan-barınma olanağı olabilecek tüm manâlı inşa unsurlarını öncelikli olarak depreme tehlikesiz olarak yapı edilmeleri ya da ehil ellerde bilinçli bir şekilde güçlendirilmeleri gerekmektedir. Marmara bölgesinde veya denizinde olabilecek büyük bir yer sarsıntısı Bulsa ili ve çevresinde de etkin olacaktır. Bu bakımdan burada yaşayan halkımızın ev alırken veya ikamet edeceği konutların kesin depreme dayanıklı olarak yapı edilip edilmediğini sorgulamaları gerekmektedir” diye konuştu.
“HAREKETLİLİK DEVAM EDİYOR”
Prof. Dr. Berkan Ecevitoğlu ise Bursa ve çevresinde yapılan sismik deneylerde Marmara ’da enerjinin birikmeye devam ettiğini belirtti. Ecevitoğlu, “17 Ağustos ’ta enerji boşaldı, bundan böyle rahatız ’ diyemeyiz. Aralıksız kırıklardan bir hareket var” diye konuştu. “En büyük gladyatör ise Marmaris ’te kalkanıyla dayanmış bekliyor” diyerek Marmaris ’te muhtemel bir depreme uyarı çeken Ecevitoğlu, Marmaris ve Datça ’daki sismik hareketliliğe dikkat çekti.
Doç. Dr. Muammer Tün ise AFAD ’a önerdikleri güdümlü projeye en büyük desteğin Bursa Osmangazi Belediyesinden geldiğini belirterek, Bursa ’da önümüzdeki günlerde bir nevi yerin röntgenini çekip Bursa ’daki etkin fay durumunu kesinkes ortaya koyacaklarını söyledi.
