Bankacılık Düzenleme ve Denetim Kurumu, döviz takasıyla ilgili açıklamalarda bulunarak, “Swap işlemlerine hudut getirildi.” dedi.
BDDK göre yapılan izah etme şöyle;
“Bankaların yurtdışı yerleşiklerle yaptıkları bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan para swaplarından, işlemin başlangıç tarihinde spotta yurtiçi bankaların TL verip döviz aldıkları swap işlemleri ile yeniden bu mahiyetteki swap yarı (spot + vadeli döviz işlemi) işlemler toplamı bankaların en son hesapladıkları hukuki özkaynaklarının %50’sini geçemeyecek olup, bu minvalde mevcut aşımlar giderilinceye kadar yeni bir operasyon yapılamayacak ve bu mahiyetteki vadesi gelen işlemler yenilenmeyecektir. Laf konusu oran jurnal olarak solo ve konsolide bazda hesaplanacaktır. Kamuoyuna saygı ile duyurulur.”
SWAP İŞLEMİ NEDİR?
Kelime anlamıyla iki tarafın iki taraflı olarak konusu ve değeri aynı olan iktisadi ve mali değerleri birbiriyle değiş – tokuş etmeleri anlamına gelir. Bu anlamda mübadele, başkalaşım ya da değiş tokuş demektir.
Döviz piyasasında swap işlemleri: Muhakkak miktar dövizin aynı anda yapılan tek bir işlemle, farklı vadelere bağlı olarak satın alınması ve satılması. Örneğin yurt dışındaki yüksek faiz oranlarından faydalanmak isteyen bir kimseyi ele alalım. Bu kimse döviz piyasasında faaliyet gösteren bir bankadan, önce elindeki ulusal para fonları ile döviz satın alır. Sonra da buna emrindeki olarak yapacağı ikinci bir işlemle bu dövizleri, diyelim oysa üç ay sonra teslim kaydıyla benzer bankaya geri satar. Bu Nedenle bir Spot Piyasa işlemi ile bir Vadeli Döviz İşlemi tek işlem halinde birleştirilmiş, yani farklı vadelere ast olarak benzer tedarik döviz önce satın dargın sonradan satılmış olmaktadır.
Bir kimsenin böyle bir operasyon yapmasındaki neden, yurt dışına döviz ihraç ederek bir bankaya yatırıp (veya kısa – vadeli menkul değer satın alıp) oradaki yüksek faiz oranlarından adet edinmek, fakat bunu yaparken de dövizin fiyatındaki bir düşmeye (milli paranın bedel kazanması) aleyhinde kendini korumaktır. Bu olaya Garantili Faiz Arbitrajı da denir. Döviz piyasasındaki swap işlemleri daima spot-vadeli işlem şeklinde olmayabilir. Ara Sıra süreler farklı edinmek kaydıyla vadeli vadeli biçiminde swap işlemi de yapılabilir. Örneğin, bir kimsenin bir ay vadeli olarak bir dövizi satın alması ve dokuz ay vadeli olarak satması gibi. Aynı tür ve miktardaki bir dövizin, bu şekilde öbür vadelere yan olarak alınıp satılmasını öngören bu işlem bir vadeli – vadeli swap işlemidir. Fertlerin bu gibi işlemleri yapmalarındaki niçin, mesela dövizin faiz oranlarında bir büyüme beklemeleri ve bu yüksek faizden faydalanma arzulan olabilir. Yukarıdaki örnekte söz konusu birey, bir ay sonra devralacağı dövizleri sekiz ay dışarıdaki bir bankada tutarak aradaki yüksek faiz oranı farkından yararlanmış olur.
BDDK’dan, Döviz Takasıyla İlgili Kritik Karar: Swap İşlemlerine Sınır Getirildi Son Dakika! Merkez Bankası’ndan Piyasalara Yardım Hamlesi: Bankalara Gereklilik Duydukları Bütün Likidite Sağlanacak