İster çocuk ister erişkin olsun alerjiler herkeste astımı tetikliyor. Tedavinin ilk adımını ise alerjenlerden uzaktan durmak oluşturuyor. Özellikle çocuğun yattığı odada toz tutan bir şey olmamasına uyarı edilmesi gerektiğini söyleyen Liv Hospital Kamu Çocuk Alerjisi ve Immünoloji Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Nuran Salman “Konut içinde sigara içilmemeli, nem oranı düşürülmeli ve evde badana ve ilaçlama yapılacağı vakit çocuk uzaklaştırılmalıdır” diyor. Astımda erken teşhisin çok manâlı olduğunu söyleyen Prof. Dr. Nuran Salman astımda tedavi yöntemlerini anlattı.
ASTIM NEDİR?
Başlıca alerjik bronşit diye adlandırılan astımın belirtileri çoğunlukla öksürük, hırıltı ve nefes alıp vermekte zorluktur. Çocukluk çağında astımının yüzde 90 ’ı alerjik kökenlidir. Kişinin alerjik olup olmaması ayrıca genetik ayrıca de çevresel faktörlere bağlıdır. Ailesinde alerji öyküsü olan bir kişinin alerjik olma olasılığı böyle bir öyküsü olmayana göre fazla daha fazladır. Çocuklarda bronş aşırı hassasiyeti çok erken yaşta ortaya çıkar. Hayatın birincil iki yılında bilhassa enfeksiyonlarla öksürük ve hırıltı gibi bulgular ortaya çıkar. Çocukluk çağında teşhis almış olguların bir kısmı erginlik döneminde iyileşir. İyileşen olgular genelde alerjik olmayan olgulardır.
ASTIMI NE TETİKLER?
Genetik eğilimi olan çocuklarda ev tozu akarları, küf mantarları, polenler ve kedi-köpek gibi hayvanların tüy ve döküntüleri hastalığın alevlenmesine neden olur. Alerjik çocukları bu alerjik maddeler açık havada viral solunum yolu enfeksiyonları, sigara dumanı, kokular ve hava kirliliği gibi etkenler de uyarır.
TANISI NASIL KONULUR?
Çocuklarda astım tanısını koymada iyi bir hikaye alma önemlidir. Öksürük ve hırıltının gece olması, koşunca, koku sıkıldığında ortaya çıkması astımı düşündürür. Bronş genişletici spreylerden sonra rahatlama da önemli bir bulgudur. Alerjinin hangi maddeye karşısında geliştiği alerji cilt testleri ile saptanır. Cilt testleri kullanılması ve yorumu özel eğitim gerektirdiğinden öteki doktorlar göre yok alerji uzmanları göre uygulanır. Ön kola yapılan deneme 20-30 dakika sonra değerlendirilir. Yaygın egzama ve antihistaminik ilaç kullanımı durumunda ise kan yolu ile alerjenlere bakılabilir (spesifik IgE).
ÇOCUKLARDA ASTIM TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
KORUNMA: Korunma için çevre kontrolü ile alerjenden sakınma etkili bir yöntemdir. Çevre kontrolü sıklıkla ev tozu akarlarına aleyhinde uygulanmaktadır. Özellikle çocuğun yattığı odada toz tutan bir şey olmamalıdır. bunun dışında konut içinde sigara içilmemeli, ev içinde nem oranı düşürülmeli ve evde badana ve ilaçlama yapılacağı zaman çocuk uzaklaştırılmalıdır.
RAHATLATICI İLAÇLAR: Sakinleştirici ilaçlar bronşları gevşetmeyi sağlayan ilaçlardır. Bu ilaçlar sadece hastalığın alevlenmesinde kullanır.
TEFTIŞ EDİCİ İLAÇLAR: Çocuklarda ağızdan alınan lökotrien antagonistleri (Montelukast) ve kana fazla eksik karışabilen kortizonlu ilaçlar teftiş edici olarak kullanılmaktadır. Çare boyunca hastalık denetleme aşağı olur.
ALERJİ AŞILARI: Alerji aşıları 1911 ’den beri alerjik kökenli astımı olan hastalara uygulanan bir çare yöntemidir. Çare kesildiğinde bile etkisi devam etmektedir.
