Ardeşen ilçesinin Akdere köyü meydanında her sene Kurban Bayramı’nda kurulan tahta dönme dolap geleneği bu sene da sürdü.
Bir haftada kurulan ve 6 birey göre elle döndürülebilen dönme dolaba aynı anda 4 birey binebiliyor. Her bayramda, köy meydanında toplanan gencinden yaşlısına yüzlerce birey hem bayramlaşıyor keza de horon oynayıp, dönme dolaba biniyor. Çabuk çevrilen dönme dolaba binen bir takım kişiler ise korkup iniyor. Dönme dolaba binmek isteyenlerden toplanan bahşişler, köyde okuyan öğrencilerin ihtiyaçları için harcanıyor.
Bu sene köye gelen Kültür ve Turizm Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Genel Müdürlüğü’nden 2 analist da ahşap dönme dolap geleneğini kayıt altına aldı.
“MOTOR DEĞIL, ELLE DÖNÜYOR”
Ahşap dönme dolabı bir haftada kuran ahşap ustası Ahmet Karaca (72), büyüklerinden öğrendiği mesleği 50 yıldır yaşatmaya çalıştığını belirtti. Karaca, “Ben ustalığı Recep Ali Karaca ve Salih Salihoğlu’ndan öğrendim. Ben onların çırağıydım, daha sonra artist oldum. 50 yıl bu dönme dolabı kurban bayramlarında ben kurdum. Hacca gidince ustalığı oğluma devrettim. Yalnız data istediklerinde data veriyorum. Dönme dolap yalnızca kızılağaçtan yapılır. Yapımı yaklaşık 1 hafta sürüyor. Peşinde eğlenceye hazır oluyor. Biz buna motor da takabiliriz ama insan yorulunca daha fazla haz alıyor, döndürdükçe daha da eğleniyor. Motor yok, elle dönüyor. Vaktiyle annemin tereyağlarını alarak daha iyi dönsün diye ek yerlerine sürerdik. Şimdi ise gres yağı sürüyoruz.” dedi.
“SADECE BAYRAMDA KURULUYOR”
Ahşap dönme dolabı analiz etmek için ilçeye gelen Kültür Turizm Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Genel Müdürlüğü’nde Folklor Araştırmacısı Ceren Göğüş de, oyuncakların Türk kültürü için manâlı bir parça olduğunu kaydetti. Göğüş, “Meydan oyuncakları kültürümüz için hem tartma taşıyor. Çünkü emin günlerde kesin zamanlarda kurulan oyuncaklardır. Bu ahşap dönme dolap yalnızca Ardeşen’in Akdere köyünde kurulmaktadır. Bu dönme dolap yalnızca bayramda kurulan bir oyuncak ve ağırlama kültürüdür. Bu dönme dolabı incelemek için Ardeşen ilçesine geldik. 4 gün çalışmaları peşine düşüp takip ettik. Şenliklere tanık olduğumuz için fazla mutluyuz. Çocuğundan yaşlısına dek herkes ucundan tuttu. Herkes bu eğlenceyi yaşamak için çabaladı, ortaya da mükemmel bir gösteri aracı çıktı. Bayramı çok eğlenceli bir şekilde geçirecekler.” diye konuştu.
‘BÖYLE BİR ŞEY GÖRMEDİK’
Köylülerden Şinasi Karaca, geçmişte sadece çevre köylerden etkinliğe katılım olduğunu ifade ederek, “Son yıllarda ülke dışından, öteki illerden etkinliğe katılım sayısı çoğaldı. Her yıl bu dönme dolap baştan kuruluyor. Biz de ustaya destek ediyoruz. Gelen misafirler ‘Böyle bir şey görmedik’ diyorlar. Kurban Bayramı’nda olmasının nedeni ise tatilin uzun olmasından dolayı, bu bayram seçildi.” ifadelerini kullandı.
Akdere Köyü Muhtarı Osman Salihoğlu da birçok ülkeden etkinliğe katılım olduğunu söyleyerek, herkesi şenliğe davet etti.
