Asgari Ödenti Saptama Komisyonu, gelecek sene uygulanacak en düşük ücreti belirlemek üzere ay Aralık ayında toplanacak. Komisyonun asgari 4 buluşma yaparak ay sonuna dürüst çalışmalarını tamamlaması bekleniyor. Komisyonda işçi, işveren ve devlet 5’şer üye ile temsil ediliyor. Kurul, kararlarını oy çokluğu ile alıyor. Komisyonda işçileri TÜRK-MESLEK, işverenleri ise Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsil ediyor. Bu yıl TÜRK-MESLEK temsilcileri arasında birincil kere bir minimum ücretli işçi de yar alacak.
TÜRK-MESLEK Başkanı Ergün Atalay, enflasyonun süratli artması dolayısıyla DİSK Başkanı Açlık Çerkezoğlu ile birlikte, yıl sonu beklenmeden minimum ücretin 2 bin liraya çıkartılması konusunda işverenlere Eylül ayında çağrıda bulundu. Atalay, bu çağrıdan netice alamazken, 2019’da uygulanacak minimum ücretin 2 bin liranın “fazla” üstünde olması gerektiğini belirtti.
2016 yılında en az ücretin yüzde 29 oranında artırılması üstüne, devlet kadar bahşedilen işçi başına aylık 100 liralık minimum vergi desteği bu sene Eylül ayında sona erdi. Işveren kesimi, desteğin sona ermesi nedeniyle asgari ücret pazarlığına başlamadan en az ücretli işçinin maliyetinin kendileri açısından yüzde 5 oranında arttığını iddia ediyor.
TİSK GEÇEN YIL MINIMUM ÜCRETTE 6’ŞAR AYLIK ARTIŞ İSTEDİ
Türkiye Işveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), geçen yılki minimum ödenti saptama komisyonu görüşmelerinde en düşük ücretin 6’şar aylık dönemler halinde artırılmasını istek etti. TİSK’in talebi geçen sene dikkate alınmadı. Enflasyonun yüksek seyretmesi nedeniyle TİSK’in talebini bu yıl daha yüksek sesle dile getirmesi bekleniyor.
MINIMUM AIDAT 6’ŞAR AYLIK ARTARSA ÜCRETLİNİN AGİ KAYBI NE OLACAK?
Işçi ve memur gibi ücretlilere, eşinin çalışıp çalışmaması ve çocuk sayısına kadar asgari geçim indirimi uygulanıyor. AGİ, gelir vergisinden yapılan indirimin ücretliye verilmesi anlamına geliyor. Kazanç Vergisi Kanunu uyarınca en düşük geçim indirimi, ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan en düşük vergi üzerinden hesaplanıyor. Sene baştan başa bu AGİ uygulanıyor. Minimum ücrette sene içinde değişim olduğunda AGİ değişmiyor. Minimum geçimini sağlama indirimi, 1985 yılından beri uygulanmakta olan aidat iadesinin 2007 yılında kaldırılması üzerine, 1 Ocak 2008 tarihinden itibaren uygulanmaya başlandı.
En Az ödenti ise 1997 yılından 2003’e değin 6’şar aylık dönemler halinde artırıldı. 2003’te yıllık artırım yapılırken, 2004-2015 yıllarında yeniden 6’şar aylık asgari ödenti uygulandı. 2016 yılından beri ise en az ücret yıllık belirleniyor. Asgari aidat sene boyunca geçerli edinmek üzere Ocak ayında yüzde 20 oranında artırılırsa bekar ücretlinin eline ayda 182,65 lira AGİ geçecek. En Az ödenti artışı 6’şar aylık dönemler halinde yüzde 10+10 olarak belirlenirse bu durumda bekar çalışanın alacağı aylık AGİ 167,43 liraya düşecek. Aylık 15,22 lira, yıllık olarak da 182,64 lira kayıp laf konusu olacak. Eşi çalışmayan üç çocuklu bir ücretlinin kaybı ise aylık 25,88, yıllık olarak da 310,56 lirayı bulacak.
En Az aidat yüzde 25 oranında arttığında bekar ücretliye ödenecek aylık AGİ 190,26 lira olacak. Yüzde 25’lik çoğalma 6’şar aylık dönemler halinde yüzde 12,5+12,5 şeklinde yapılırsa, bu durumda bekar çalışanın eline ayda 171,24 lira AGİ geçecek. Aylık 19,02, takvim bazda da 118,14 lira kaybı olacak. Eşi çalışmayan 3 çocuklu bir ücretlinin kaybı ise aylık 32,34, takvim olarak da 388,08 liraya ulaşacak.
GERÇEKLEŞEN ENFLASYON MU, NIYET ENFLASYON MU?
Asgari vergi tespitinde en büyük kavga, artma oranı belirlenirken gerçekleşen enflasyonun mu, yahut hedef enflasyonun mu dikkate alınacağı konusunda yaşanıyor. Türkiye Istatistik Kurumu (TÜİK) Ekim ayında yıllık bazda Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) artışını yüzde 25,24 olarak açıkladı. Merkez Bankasının son enflasyon raporunda 2018 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 23,5, 2019 yılı tahmini ise yüzde 15,2 oldu.
Yeni Ekonomi Programı’nda (YEP) ise 2018 yılı enflasyon beklentisi yüzde 20,8, 2019 hedefi ise yüzde 15,9 olarak belirlendi.
2008-2018 yılları arasındaki son on takvim dönemde asgari ücrette, 2009 yılı hariç çoğunlukla bir önceki yıl gerçekleşen enflasyonun üstünde büyüme yapıldı. En Düşük ücretin, 2018 yılında gerçekleşmesi beklenen enflasyon dikkate alınırsa yüzde 20-25 aralığında, 2019 enflasyon hedefi dikkate alınırsa yüzde 20’nin aşağıda artırılması söz konusu olabilir.
(Habertürk)
