Selen KALDIRIM/ email protected
Oyun parkları, bir çocuğun yalnızca kaydıraktan altında kaydığı, salıncakta sallandığı bir yer değil, bununla beraber çocuk olmanın hissi ve maddesel eğitiminin de kayda değer bir parçası. Bu parklar, çocukların dünyanın ilk önce konut dışındaki zorluklarını keşfettiği okullardı. Hangimiz küçükken mahalledeki o parklarda saatlerce, yorulmadan düşüp kalkmadık ama… Peki dünyanın sahip olduğu birincil oyun parkı nasıldı? Nasıl oyuncaklar vardı? İşte semt parklarının tarihi serüveni ve garip fotoğrafları.
PARK YOKKEN ÇOCUKLAR GÜVENLI OLMAYAN CADDELERDE KOŞUŞTURUYORDU
Çocuk her zaman çocuktu; Yüzyıllar önce dıştan oynayabilir tek yer sokak ve geçitlerdi. Risk çanları, dönemin kargaşasında çocukların hemen yanı başında çalıyordu.
ÇOCUKLAR İÇİN YENİ REFORM: EĞITICI PARKLAR
Dönemin reformcuları bu duruma bir el atarak çocuklar için vazgeçilmeyecek mahalle parkı anlayışını geliştirdiler. Topluma, şehir yönetiminde lobiler yapıldı, oyun ekipmanlarını anneler ve çocuklara nasıl kullandığını gösterildi. Bugünün ‘oyun parkı ’ anlayışı birincil parklarda yer alan oyuncaklara tarafından fazla daha tehlikesiz ve yumuşak. Eyalet yasaları doğruca, tipik oyun alanlarının peyzajı yıllar baştan başa fazla değişti ve bu da oyun alanlarında “öğretici olarak interaktif” bir etraf sağladı.
MEKTEP BAHÇESİNE PARK FİKRİ ALMANYA’DAN ÇIKTI
Çocuk oyunlarını öğretici bir oyun anlayışıyla benimseyen bir usul olarak oyun bahçesi fikri, okullarla bağlantılı olarak ilk olarak Almanya’da ortaya çıktı. Ademoğlu, oyun alanlarını sıkışık mahallelere, benekli havaya ve sosyal bozulmalara çözüm olarak fark etti. Böylece bu yeni konsept, çocukları güvenli olmayan sokaklardan uzak tutabilirdi. Oyuncakların alışkın olduğumuzdan fazla daha kaba olduğu bir reel.
GÜVENLI OLMAYAN VE EMNİYETSİZ OYUNCAKLARDI
Dönemin savaş havası, askeri eğitim parkurlarının oyuncaklardaki şekil almış hali gibi. Güvensiz ve emniyetsiz oluşları da dikkat çekiyor. 14 yaşından küçük erkekler için salıncaklar, slaytlar, basketbol sahası ve genel oyunlar için bir platformlar vardı. 4 yaşın altındaki çocuklar için, bu nesil oyun alanlarının özellikleri aralarında kum kazıkları, ufak salıncaklar ve hamaklar yer almıştı.
ÇOCUK SUÇLARINI ALIKOYMAK İÇİN YASALAŞTI
Mektep bahçelerinin tümüne yayılmaya başlayan oyun parkları, zamanla tüm dünyayla tanıştı. ABD’deki ilk oyun parkı 1887’de San Francisco’nun Golden Gate Park’ında yapı edildi. 1906’da kurulan Amerika Oyun Alanı Derneği, oyun alanları hakkında hafıza, inşaat, düzen ve tasarım fikirlerini ilerletmek için kuruldu. Parklar yasal olarak resmiyet kazanmaya başladı. Oyun parkının reform ruhu Birinci Dünya Savaşı’ndan daha sonra çökse de, çocukların potansiyel bir uçlu olmalarını engellemek ve gelişimlerini sağlamak nedeniyle tekrar tekrar üzerine düşüldü.
AMAÇ DAIMA AYNI KALDI: DELİCE EĞLENMEK
İngiltere ’nin Doğu Midlands bölgesinde bulunan ve 90 sene önce yapı edilen parkta çocukların gönüllerince eğlendiği görülüyor. Charles Wicksteed tarafından dizayn edilen parkın inşa edilme amacı, şimdikinden ayırt edilemez: Ailelerin çocuklarıyla birlikte hoşça vakit geçirmesi.