Edirne ’nin Lalapaşa ilçesi Hamzabeyli Hudut Kapısında Bulgaristan ’a götürülmek istenirken 5 Mayıs 2007 tarihinde ele geçirilen bazalt taştan yapılan sfenksli ortostat, Edirne Müze Müdürlüğü ’ne teslim edilmişti. 11 yıl sonra tarihi eser, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından Gaziantep Kazıbilim Müzesinde sergilenmek üzere Gaziantep ’e gönderildi. Kısa bir süre içinde bakımı yapılacak olan eserin müze teşhirinde sergileneceği belirtildi.
SFENKSLİ ORTOSTAT
Bazalt taştan üretilmiş olan sfenksli ortostat; 76 cm boyunda, 84 cm eninde ve 20-28 cm kalınlığındadır. Dörtgen ortostat bloğun ön yüzünde, üstte birbirleriyle bağlantılı on dört nar silsilesinin altında, kabartma halinde, profilden, sakallı insan erkek başlı, kanatlı, aslan gövdeli, yılan kuyruklu, yürür halde bir sfenks betimlemesi yer almaktadır.
Başında boynuzlu bir külah bulunan, badem gözlü, bukleli uzun sakallı, dalgalı ve bukleli uzun saçlı olan erkek başı ani bir geçişle kanatlı bir aslan gövdesinin üzerine yapılmıştır. Aslan şeklinde üretilmiş olan gövdenin göğüs kısmına ise üst üste binen pul yapılmıştır. Ön ayakların iç kısım başlangıcından ceset gerisine doğruda altı adet kanat yapılmıştır. Kanat uzunluğu gövdeyi geçerek, yukarıya içten kıvrılmış, bir kısmı kırık ve yetkisiz olan yılan başlı kuyruğun bir kısmını kapatmıştır. Sfenksin kaburgalarını spesifize etmek için ise dikine beş adet kaburga yapılmıştır. Arkadaki ayakların diz eklemlerine ise noktalı bezeme yapılmıştır.
Sfenksli ortostat bloğunun ön gizli kısmında ise görülebildiği kadarı ile bir hayat ağacı ve ağacın tepesinde ise muhtemelen kartal olan bir kuş figürüne yer verilmiştir. Ortostatın arkadaki kısmı kanat ve ayak hizasından kırık ve eksik olup, bu kırık yalnızca kuyruğun bitiminde bulunan yılan başının yıkım olmasına sebep olmuştur.
Asur ve Arami sanat etkilerinin enerjik bir şekilde yansıtıldığı sfenksli ortostat, Geç Hitit Dönemi yerleşimi olan, Gaziantep ili Nurdağı ilçesi sınırları içerisindeki Sakçagözü Coba Höyükte yer alan ve Anadolu Medeniyetleri Müzesi ’nde sergilenen, sakallı, erkek başlı sfenksli ortostat ile bazı teferruatlar hariç az daha bire bir benzerlik göstermektedir.
Yeniden benzer höyüğe ait ve Anadolu Medeniyetleri Müzesi ’nde sergilenen dişi sfenksler ile Zincirli Höyükte yer alan ve bugün Berlin ve İstanbul Kazıbilim müzelerinde sergilenen kadınsı sfenksler ile de tarz ve dönem açsından da çoğu benzerlikleri bulunmaktadır.
