Tiryakilik sadece alkol, sigara ve madde ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile s\u0131n\u0131rl\u0131 yok. Tekrarlay\u0131c\u0131 tav\u0131r bozukluklar\u0131 ile giden kumar, internet, dijital oyun, al\u0131\u015fveri\u015f, cinsellik, al\u0131\u015ft\u0131rma, solaryum, fazla egzersiz, zeki telefon ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131 gibi davran\u0131\u015f ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131klar\u0131 bireylerin hayat\u0131n\u0131 olumsuz etkiliyor. Davran\u0131\u015fsal ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131klar\u0131n \u00f6nlenmesinde aile yakla\u015f\u0131m\u0131n\u0131n kayda de\u011fer oldu\u011funu g\u00f6steren uzmanlara kadar, aile i\u00e7i ileti\u015fimin enerjik olmas\u0131, ergenlerin gereklilik duydu\u011fu sayg\u0131 ve sevgiyi aile d\u0131\u015ftan aramalar\u0131na engel oluyor.<\/p>\n
\u00dcsk\u00fcdar \u00dcniversitesi NP\u0130STANBUL Beyin Hastanesi \u2019nden Psikiyatri Uzman\u0131 Do\u00e7. Dr. \u00d6v\u00fcn\u00e7 Noyan, ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131n tedavisi olan uzun seyirli bir hastal\u0131k oldu\u011funu s\u00f6yledi.<\/p>\n
Her t\u00fcrl\u00fc ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131n artan bir \u015fekilde artt\u0131\u011f\u0131n\u0131 s\u00f6ylemenin hatal\u0131 olmad\u0131\u011f\u0131n\u0131 g\u00f6steren Do\u00e7. Dr. Onur Noyan, alkol, uyu\u015fturucu madde ve kumar gibi ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131klarla birlikte g\u00fcn\u00fcm\u00fczde teknolojinin geli\u015fmesi ile ortaya meydana \u00e7\u0131kan televizyon, internet, ak\u0131ll\u0131 telefon ve oyun ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131klar\u0131 gibi davran\u0131\u015fsal ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131klar\u0131n da giderek artt\u0131\u011f\u0131na dikkat \u00e7ekti.<\/p>\n
BA\u011eIMLILIK B\u0130R HASTALIK LAKIN \u00c7ARE ED\u0130LEB\u0130L\u0130R BA\u011eIMLILI\u011eIN \u0130RADE EKS\u0130KL\u0130\u011e\u0130 \u0130LE \u0130LG\u0130S\u0130 DE\u011eIL DAVRANI\u015e BOZUKLUKLARI HAYATINIZI KARARTMASIN BA\u011eIMLILIK \u00c7ARE ED\u0130LEB\u0130L\u0130R HAYAT B\u0130\u00c7\u0130M\u0130N\u0130 BA\u015eKALA\u015eMAK GEREK\u0130YOR A\u0130LEN\u0130N \u00c7OCUKLA \u0130LET\u0130\u015e\u0130M\u0130 FAZLA \u00d6NEMLI BU \u00d6NER\u0130LERE KULAK VER\u0130N! Aile i\u00e7i ileti\u015fimi artt\u0131rmak i\u00e7in giri\u015fimlerde bulunmak<\/p>\n Aile i\u00e7i emin kurallar ayarlamak<\/p>\n \u00c7ocu\u011fun ilgi alanlar\u0131 hakk\u0131nda data sahibi edinmek ve bu alanlarda kendisiyle m\u00fc\u015fterek payla\u015f\u0131mlarda bulunmak<\/p>\n Madde ya da i\u00e7ki kullan\u0131m\u0131yla ilgili din\u00e7 bilgiler edinmesini kar\u015f\u0131lamak, haberdar olmadan yap\u0131labilecek \u00f6zendirici konu\u015fmalardan ka\u00e7\u0131nmak<\/p>\n S\u00fcrekli mesajlar vermek, anne – baban\u0131n, kurallar ve uygulan\u0131\u015flar\u0131 hakk\u0131nda ak\u0131l birli\u011finin olmas\u0131<\/p>\n Ergen \u00e7ocu\u011funuzu su\u00e7lamamak, ele\u015ftirmemek, yarg\u0131lamamak, \u00f6\u011f\u00fct vermemek<\/p>\n Yeni sosyal alanlar olu\u015fturmak<\/p>\n Ergenle ge\u00e7irilen nitelikli zaman\u0131 artt\u0131rmak (sinemaya gitmek, tiyatroya gitmek, satran\u00e7 oynamak, laflamak)<\/p>\n Dost grubuna alternatif olabilecek ortamlara sokmak (kurslar, hobi kul\u00fcpleri vs..)<\/p>\n Aile i\u00e7i ileti\u015fimi artt\u0131rmak ve aidiyet duygusunu sezdirmek<\/p>\n \u00d6zg\u00fcvenini art\u0131racak ufak sorumluluklar devretmek<\/p>\n Art\u0131 y\u00f6nlerini ve davran\u0131\u015flar\u0131n\u0131 te\u015fvik etmek<\/p>\n Kendi yeterlili\u011fini g\u00f6stermesine yard\u0131m etmek<\/p>\n Ailece birlikte ge\u00e7irilen zamanlar\u0131 artt\u0131rmak<\/p>\n Aile i\u00e7inde bir birey oldu\u011funu fark ettirmek, al\u0131nacak kararlarda fikirlerini almak ve uygulamak<\/p>\n Konut i\u00e7i kurallar\u0131n belirlenmesi ve kural ihlali sonucunda s\u00f6ylenen yapt\u0131r\u0131mlar\u0131n uygulanmas\u0131<\/p>\n Profesyonel takviye elde etmek<\/p>\n <\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" Tiryakilik sadece alkol, sigara ve madde ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131...<\/p>\n","protected":false},"author":717,"featured_media":40164,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_monsterinsights_skip_tracking":false,"_monsterinsights_sitenote_active":false,"_monsterinsights_sitenote_note":"","_monsterinsights_sitenote_category":0,"footnotes":""},"categories":[9],"tags":[25831,25830,25832,25829,25833],"class_list":["post-40165","post","type-post","status-publish","format-standard","has-post-thumbnail","hentry","category-saglik","tag-bagimlilik-ile-ilgili-kompozisyon","tag-bagimlilik-ile-ilgili-sozler","tag-bagimlilik-turleri","tag-bagimsizlik-nedir","tag-yasam-kalitesi-nedir"],"aioseo_notices":[],"views":1463,"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/haberrizem.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/40165","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/haberrizem.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/haberrizem.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/haberrizem.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/717"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/haberrizem.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=40165"}],"version-history":[{"count":0,"href":"https:\/\/haberrizem.com\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/40165\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/haberrizem.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/40164"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/haberrizem.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=40165"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/haberrizem.com\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=40165"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/haberrizem.com\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=40165"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}
<\/strong>
Ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131n \u00e7a\u011f\u0131n vebas\u0131 olarak da tan\u0131mland\u0131\u011f\u0131n\u0131 ifade eden Do\u00e7. Dr. \u00d6v\u00fcn\u00e7 Noyan, \u015funlar\u0131 s\u00f6yledi: \u201cBa\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131n tedavisi zorlama olan ve gitgide artarak artmakta olan bir rahats\u0131zl\u0131k olarak g\u00f6r\u00fclmesi sebebi ile \u00e7a\u011f\u0131m\u0131z\u0131n vebas\u0131 olarak adland\u0131r\u0131lmaktad\u0131r.Veba hastal\u0131\u011f\u0131 bildi\u011finiz \u00fczere Avrupa \u2019da 600 y\u0131l \u00f6nce b\u00fcy\u00fck salg\u0131nlara yol a\u00e7arak \u00e7o\u011fu insan\u0131n \u00f6l\u00fcm\u00fcne sebep olmu\u015ftu. Bilim adamlar\u0131 o d\u00f6nemde veba salg\u0131n\u0131na sebep olan mikroorganizmay\u0131 tan\u0131mlamakta ve tedavi etmekte zorland\u0131klar\u0131 i\u00e7in \u00e7o\u011fu kay\u0131p ya\u015fanm\u0131\u015ft\u0131. Ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131 \u00e7a\u011f\u0131m\u0131z\u0131n vebas\u0131 olarak tan\u0131mlamak da do\u011frusu birazc\u0131k ge\u00e7mi\u015ften de at\u0131flar i\u00e7eren karamsarl\u0131\u011f\u0131 a\u00e7\u0131klama etmektedir. Insanlar kadar g\u00f6r\u00fclen k\u0131sm\u0131nda da ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131n gitgide artarak artt\u0131\u011f\u0131 ve tedavisinin olmad\u0131\u011f\u0131 de\u011ferlendirilmektedir. Asl\u0131nda bu de\u011fin \u00fcz\u00fcnt\u00fcl\u00fc olmamakta avantaj var. Ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131k artan bir \u015fekilde artmakta lakin teknolojik geli\u015fmelerle ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131n ortaya \u00e7\u0131k\u0131\u015f mekanizmalar\u0131 ve ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131n tedavisi olan bir beyin hastal\u0131\u011f\u0131 oldu\u011fu ortaya konmaktad\u0131r. Ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131n tedavisinin olmad\u0131\u011f\u0131 veya g\u00fc\u00e7 oldu\u011fu \u015feklinde bir sezgi hastalar\u0131n veya ailelerin doktorlara ve tiryakilik kliniklerine m\u00fcracaat\u0131n\u0131 azaltmaktad\u0131r. Bitmi\u015f etmekte fayda var: Ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131k tedavisi olan uzun seyirli bir beyin hastal\u0131\u011f\u0131d\u0131r.\u201d<\/p>\n
<\/strong>
\u201cBa\u011f\u0131ml\u0131l\u0131k ne irade eksikli\u011fi, ne ahlaki zay\u0131fl\u0131k ne de ki\u015filik zafiyeti sonucunda ortaya \u00e7\u0131kmaktad\u0131r\u201d diyen Do\u00e7. Dr. \u00d6v\u00fcn\u00e7 Noyan, \u201cBeynin yoklama mekanizmas\u0131n\u0131n ve \u00f6d\u00fcl merkezinin yamal\u0131 \u00e7al\u0131\u015fmas\u0131 sonucu ortaya \u00e7\u0131kmaktad\u0131r. Bir ki\u015fi kendini denetim edebilece\u011fini d\u00fc\u015f\u00fcnerek birincil alkol ya da madde denemesini kendi iradesi ile yapar. Kullan\u0131lan maddelerin etkisi sonucunda, beynin denetim mekanizmas\u0131 ve \u00f6d\u00fcl merkezi bozulur. Ki\u015fi gittik\u00e7e daha pozitif alkol ve madde kullanmaya ba\u015flar. Bir zaman sonra ailevi, mesleki veya sosyal ili\u015fkilerde bozulmalar ba\u015flamaktad\u0131r. Bu s\u00fcre diliminde beyinde olu\u015fan \u015fartlar\u0131n de\u011fi\u015fmesi sebebi ile ki\u015fi \u0131srarc\u0131 bir \u015fekilde i\u00e7ki ya da madde kullanmaya devam eder. Bu noktada bundan b\u00f6yle ki\u015finin kendini durdurmakta zorlanmaya ba\u015flad\u0131\u011f\u0131 i\u015flem ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131n kendisidir\u201d diye konu\u015ftu.<\/p>\n
<\/strong>
Ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131 sadece madde, alkol ve sigara kullan\u0131m\u0131 ile s\u0131n\u0131rland\u0131rmamak gerekti\u011fini vurgulayan Do\u00e7. Dr. \u00d6v\u00fcn\u00e7 Noyan, \u201cSon d\u00f6nemlerde tekrarlay\u0131c\u0131 tav\u0131r bozukluklar\u0131 ile d\u0131\u015far\u0131 giden kumar, internet, dijital oyun, al\u0131\u015fveri\u015f, cinsellik, \u00e7al\u0131\u015fma, solaryum, fazla \u00e7al\u0131\u015fma, ak\u0131ll\u0131 telefon ba\u011f\u0131ml\u0131\u011f\u0131, Facebook ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131 gibi beynin tutku merkezini uyaran, yineleyici ve zorlant\u0131l\u0131 davran\u0131\u015flarla ilerleyen durumlar \u00f6nemli \u00fclk\u00fc gelmi\u015ftir. Davran\u0131\u015fsal tiryakilik dedi\u011fimizde bireyin bir davran\u0131\u015f\u0131 kendi iradesi ile sonland\u0131rma yetene\u011finin kayb\u0131 anlam\u0131na gelmektedir. Ki\u015fi internette ya da telefon ba\u015f\u0131nda saatlerce s\u00fcre ge\u00e7irip jurnal aktivitelerini ger\u00e7ekle\u015ftirmekte zorlan\u0131yorsa bilhassa jurnal hayat\u0131n her dakika i\u00e7erisinde olan internet ve zeki telefon gibi teknolojik ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131klar bir s\u00fcre daha sonra beyinde uyu\u015fturucu maddelerin yapm\u0131\u015f oldu\u011fu etkinin benzerini yapmaktad\u0131r\u201d uyar\u0131s\u0131nda bulundu.<\/p>\n
<\/strong>
Madde kullanan bireylerin genelde \u00e7are olmalar\u0131n\u0131 gerekti\u011fini kabul etmediklerini ve tedaviye s\u0131kl\u0131kla aile bireyleri e\u015fli\u011finde ba\u015fvuru ettiklerini a\u00e7\u0131klayan Do\u00e7. Dr. Onur Noyan, \u201cAra S\u0131ra hastalar \u00e7are olamayacaklar\u0131na dair bir \u00e7aresizlik hissederler, bu d\u00f6nemde tedavi olabileceklerine dair bilginin payla\u015f\u0131lmas\u0131 madde kullan\u0131m\u0131 olan ki\u015filerin tedaviye kat\u0131l\u0131mlar\u0131n\u0131 artt\u0131rabilir. Profesyonel yard\u0131m al\u0131narak uygulanan tedavi giri\u015fimleri ile madde ve alkol\u00fc vazge\u00e7me sa\u011flanabilmektedir. Ayaktan ya da yatarak tedavi se\u00e7enekleri de\u011ferlendirilmeli ve bu d\u00f6nemde profesyonel yard\u0131m mutlaka al\u0131nmal\u0131d\u0131r\u201d dedi.<\/p>\n
<\/strong>
\u201cTedavi s\u00fcrecinin ba\u015flar\u0131nda \u00e7are hedefi, ki\u015finin maddelerden ar\u0131nd\u0131r\u0131lmas\u0131n\u0131 temin etmek, ard\u0131ndan ise sosyal ya\u015fama geri d\u00f6nmesini temin etmek olmal\u0131d\u0131r\u201d diyen Do\u00e7. Dr. Onur Noyan, \u201cMan\u00e2l\u0131 olan kullan\u0131lan maddenin b\u0131rak\u0131lmas\u0131 ile birlikte bireyin hayat bi\u00e7iminin de\u011fi\u015fmesidir. Madde kullan\u0131m\u0131na sebep olan durumlar\u0131n ortaya konarak bu tutum bi\u00e7imlerinin de\u011fi\u015fmesi tedavinin belli ba\u015fl\u0131 hedefidir. Ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131kla ilgili bilgilendirici e\u011fitim dedi\u011fimiz psikoe\u011fitimler, bireysel ve grup terapileri gibi psikolojik deste\u011fin yan\u0131na serum, ila\u00e7 deste\u011fi ve dayan\u0131kl\u0131 vakalarda Transkraniyal Manyetik Uyar\u0131m (TMU) gibi beyin uyar\u0131m teknikleri bu d\u00f6nemde fazla yard\u0131msever olmaktad\u0131r. TMU tedavisi, madde kullan\u0131m\u0131 denet\u00e7i beyin mekanizmalar\u0131n\u0131 her tarafta d\u00fczenli ayla getirmek i\u00e7in beynin elektromanyetik dalgalar arac\u0131l\u0131\u011f\u0131 ile uyar\u0131lmas\u0131 sonucunda ger\u00e7ekle\u015fmektedir\u201d diye konu\u015ftu.<\/p>\n
<\/strong>
\u00d6zellikle internet ba\u011f\u0131ml\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131n \u00f6nlenmesinde aileye man\u00e2l\u0131 g\u00f6revler d\u00fc\u015ft\u00fc\u011f\u00fcn\u00fc a\u00e7\u0131klayan Do\u00e7. Dr. Onur Noyan, \u201cAile i\u00e7erisinde al\u0131nacak \u00f6nlemler fazla daha etkilidir. Ailenin \u00e7ocuklar\u0131yla sa\u011fl\u0131kl\u0131 ve tehlikesiz bir ili\u015fki kurmas\u0131 gerekmektedir. Tiryakilik geli\u015ftikten sonradan bu ili\u015fkilerin ve s\u00fcrecin d\u00fczelmesi \u00e7ok daha uzun s\u00fcrmektedir. Ebeveynler \u00e7ocuklar\u0131n\u0131n ihtiya\u00e7lar\u0131 olan h\u00fcrmet ve sevgiyi aile i\u00e7erisinde \u00e7ocuklar\u0131na g\u00f6stermelidirler. Din\u00e7 ve kuvvetli olan aile i\u00e7i ileti\u015fim ergenlerin gereksinim duydu\u011fu sayg\u0131 ve sevgiyi aile d\u0131\u015ftan aramalar\u0131na engel olacakt\u0131r. Ebeveynler \u00e7ocuklar\u0131na model olmal\u0131lar. Kendi yapmad\u0131\u011f\u0131n\u0131z bir davran\u0131\u015f\u0131 \u00e7ocu\u011funuza yapt\u0131ramazs\u0131n\u0131z. Ailelerin sanal etraf yerine hakiki hayatta \u00e7ocuklar\u0131 ile birlikte s\u00fcre ge\u00e7irmesi, birlikte oyun oynamalar\u0131, spor yapmalar\u0131, kitap okumalar\u0131 yard\u0131mc\u0131 olacakt\u0131r\u201d tavsiyesinde bulundu.<\/p>\n
<\/strong>
Do\u00e7. Dr. Onur Noyan, anne babalara \u00f6nerilerini \u015f\u00f6yle s\u0131ralad\u0131:<\/p>\n