Propolis, bal gibi yeniden arılar kadar üretilen ve harika faydaları olan bir maddedir. İçeriğindeki bileşenler ile çoğu özellik barındıran propolis, soğuk algınlığında kansere değin birçok hastalığa iyi gelmektedir. Propolis, anti-mikrobiyal, Antioksidan, Anti-Basur, analjezik, anti-viral gibi birçok faydaları ile düzenli kullanımı sonucunda hastalıkların iyileşmesini sağlamaktadır. Peki propolis nedir, neye iyi kazanç? Propolisin içeriği nedir? Propolisin faydaları nelerdir? Makalemizde propolis ile yapılan araştırmalar sonucunda propolisin faydaları nelerdir ayrıntıları ile açıklamaya çalıştık.
PROPOLİS NEDİR?
Propolis, arılar kadar kovan içinde yer alan minik delikleri kapatarak, kış aylarında dışarıdan kovan içerisine girebilecek her türlü asalak, hastalık ve bakterilerden arıların kendilerini korumak için yaptıkları dünyanın en ünlü doğal antibiyotiği olarak tanıdık bir arı ürünüdür. Arılar tarafından kendilerini bakterilerden koruması için doğal bir antibiyotiktir. Propolis, antibakteriyal, antiviral, antifungal, antioksidan, antiparazitik özelliklere sahip yapışık ve reçinemsi bir maddedir. Propolis, bal gibi bitkilerin filiz ve tomurcuklarından toplanan bir madde olup arılar göre balmumu ve bazı sindiririm salgıları ile karıştırılarak kullanılır.
Propolis ismi, meşhur filozof Aristotle kadar verilmiştir ve yapılışı nedeniyle içten orantılı olarak şehrin koruyucusu olan bu ad verilmiştir. Eski çağlardan bu yana doğal bir hap olarak tanıdık propopolis, Antik Darı döneminde mumyalama aracı olarak kullanılmıştır.
Propolisin rengi, kovana, kovanın olduğu yerdeki bitki örtüsüne, mevsimsel durumlara tarafından değişir. Çoğunlukla koyu kahverengi olan propolis, yeşil, kırmızı, beyaz tonlarda da olabilmektedir. Bu koşul nedeniyle propolisin bileşimi değişebilmektedir.
Propolisin kendine has bir kokusu olması ile birlikte azıcık zeytini andırmaktadır. Propolis içeriğinde yaklaşık 55 ‘ini reçine ve nebati balsamları 30 civarında balmumu, 10 civarında uçucu yağları ve 5 civarında polenleri bünyesinde bulundurur.
Propolis, arı kovanları içine yerleştirilen bir kapan yardımı ile toplanır. Beyaz renkte olan bu kapan içine arılar, propolis ile balmumu karışımını sıvarlar. Buradan ise sıyırılarak propolis alınır.
PROPOLİSİN İÇERİĞİ
Propolis varlıklı kimyasal yapısı ile çoğu ilacın aktif maddesi olan flavonoidleri, antioksidanları, biyolojik aktiviteye sahip maddeleri, antibiyotik, antimikotik, antiviral etkili maddeleri bünyesinde bulundurmaktadır.
Propoliste yer alan inorganik maddeler Sodyum (Na), Potasyum (K), Magnezyum (Mg), Kalsiyum (Ca), Baryum (Ba), Bor (Bo) (eser), Stronsiyum (Sr), Çinko (Zn), Kadmiyum (Cd), Aliminyum (Al), Silisyum (Si), Selenyum (Se) (eser), Demir (Fe), Nikel (Ni), Krom (Cr), Mangan (Mn), Titanyum (Ti), Gümüş (Ag), Kobalt (Co), Vanadyum (V) şeklindedir.
Flavonoidler; anti-mikrobiyal, ateş düşürücü Antioksidan, Kılcal damarlarların geçirgenliğini azaltıcı, Anti-Mayasıl
Krizin; Ur Hücreli Toksisite, Anti-Helicobacter pylori
Apigenin; Gastrik Ülserin iyileştirilmesi, Ateş düşürücü
Qercetin; Hystaminopexic aktivitesi, Anti-viral, Kılcal damarların güçlendirilmesi, Anti-tumoral aktivite, Spazmolitik
Kaempfride; Spazmolitik , Anti-Mycobacterium phlei, Mikroorganizmaların asit direncine aleyhinde
Kaemperol-7,4 ’-dimethyl ether; Anti-mikotik
Ermanin; Anti-mikotik
Galangin; Bacteriostatik activite, Anti-mikrobiyal ve anti-mikotik, Anti-Helicobacter pylori
PROPOLİSİN FAYDALARI NELERDİR?
Propolisin faydaları, toplandığı kaynağa ve yaşına yan olarak değişen içeriği ile farklılıklar göstermektedir. Propolisin faydaları arasında anti kanser, anti oksidan, anti inflamatuar, antibiyotik ve antifungal aktivite gibi geniş kapsamlı biyolojik etkilerinin olduğu yapılan incelemeler sonucu ile ortaya çıkarılmıştır.
Uzmanlar, antibakteriyel, antifungal, antiviral, karaciğeri koruyucu ve anti inflamatuar özellikleri sebebiyle vücudun enfeksiyonlara karşı doğal savunma mekanizmasını artmak için ve mide bağırsak ülserinin tedavisi nedeniyle propolisi önermektedir. Hatta dışarıda sürülmesi ile bakteri ve mantarların niçin olduğu çoğu deri iltihabını iyileştirdiği bilinmektedir.
Propolisde B1, B2, B6 , A, C, E, niasin, pantotenik asit gibi vitaminler bulunmaktadır. Ayrıca propolis karoten (provitamin A) açısından da zengindir. Proteinler, amidler, aminler ve amino asitler propolisdeki azot materyalleridir. Aspartik, glutamik, triptofan, fenilalanin, lösin, sistin, metiyonin, valin, serin, histidin, arginin, prolin, tirozin, treonin, alanin ve lizin gibi amino asitlerden oluşmuş olan azot, propolis içerisinde %0.7 oranında bulunur. Propolisin içeriğindeki pek çok madde açığa çıkarılmasına karşın halen içerdiği bir çok madde bilinmemektedir. Şu ana değin, genelde su ve organik çözücülerde çözünebilenler bilinmektedir.
PROPOLİSİN FAYDALARI
1- ANTİ-BAKTERİYEL OLMASI
Propolis ile laboratuvar ortamlarında yapılan çalışmalar sonucunda çoğu bakteri türüne aleyhinde koruyucu etkisi olduğu anlaşılmıştır. Arıların, kraliçe arıyı ve kendilerini dış ortamdan gözetmek için yaptıkları propolis, uyumlu tüketiminde vücuda bakteri ve mantar nedeniyle oluşabilecek hastalıklara karşısında koruma sağlar. Propolis, bu özelliğini içerdiği flavonidler, aromatik asitler ve esterler ile sağladığı anlaşılmıştır.
2- ANTİ-VİRAL OLMASI
Propolis ile yapılan araştırmalar sonucunda sadece ırk yok hayvanlar ve bitkilerde de virüs kaynaklı olabilecek hastalıklara aleyhinde etkin olduğu gözlemlenmiştir. böylece, propolis antiviral ilaç niyetine kullanılabilinir. Propolis, virüsleri öldürür ve çoğalmalarını önler.
3- ANTİ-BITKILER OLMASI (KANSERE KARŞI)
Evet, propolis ile yapılan araştırmalar onun anti-tümör olduğunu göstermiştir. Yani propolisin bitki örtüsü hücreleri üstünde gelişmeyi önleyici etkisi bulunmuştur. Araştırmacılar, propolis içeriğindeki etkin olan bu maddeleri izole etmeyi başarmışlardır.
Propolisin içeriğinde yer alan flavonoidlerin, kemoterapi veya radyasyon nedeniyle oluşacak toksik etkisine karşısında koruyucu rol oynadığı anlaşılmıştır. bununla beraber anti-oksidan özelliği ile birlikte kemoterapinin etkisini artırdığı ve lökositler, ciğer ve böbrekler üzerindeki yan etkinin giderilmesini sağladığı ve bundan dolayı yüksek doz kullanılmasına olasılık sağladığı ortaya çıkarılmıştır.
Propolis ile yapılan deneyler sonucunda şu kanser türleri üstünde etkin olduğu gözlemlenmiştir;
· Beyin kanseri
· Pankreas kanseri
· Baş ve boyun kanseri
· Böbrek ve mesane kanseri
· Deri kanseri
· Prostat kanseri
· Meme kanseri
· Kolon kanseri
· Karaciğer kanseri
· Kan kanseri
4- ANTİ-OKSİDAN OLMASI
Anti-oksidanlar, kanser hücrelerin oluşmasını sağlayan serbest radikalleri bir şekilde önleyen maddelerdir. Propolis, bu özelliği ile kanser hücrelerinin oluşmasını önler. bununla birlikte bu rahatsızlık önleyici özellik göstermesini sağlar. Moleküllerin oksidasyonunu önler ya da yavaşlatır. Bu özelliği ise yaşlanmayı geciktirir. Yani cilt sağlığı için önemli bir koruyucudur. Saçların bakımını da aynı etkiyi gösterir.
5- YANIK TEDAVİSİ GİBİ DIŞINDA KULLANIMI
Propolis merhemi, anestezik, bakteri öldürücü ve yara iyileştirici özelliklerinin yanına kan ve lenf sistemini geliştirici özelliklere de sahiptir. Propolis ile üretilen cilt kremlerinin, yanık yaralarının iyileşmesinde faydalı etkileri yapılan incelemeler sonucu ortaya çıkarılmıştır. Propolisin düzenli kullanımı sonucu antimikrobiyal etkiyi artırmakta ve yaranın iyileşmesini hızlandırmaktadır.
propolis, sahip olduğu anti-alerjik, anti-inflamatuar, anti-androjen, anti-lipaz, anti-mikrobiyal ve kolojen sentezini destekleyici etkileri sebebiyle deri bakımı ürünlerinde de kullanılmaktadır. Propolis ve ekstraktının dermatolojik ve kozmetik kullanımı epeyce yaygındır.
6- AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞINDA KULLANIMI
Propolis üzerinde ağız ve diş sağlığı üstünde çoğu araştırma üretilmiş ve birçok yardımcı etkileri olduğu gözlemlenmiştir. Propolis, ağız içinde bulunan birçok bakteri, mantar ve virüs türlerini öldürmektedir. Bunun yanı sıra ağız yaraları ve iltihaplarına aleyhinde iyileştirici özelliği bulunmaktadır. Tekrar propolisin bakteri plakları ve diş çürüklerini azalttığı yapılan incelemeler sonucunda ortaya çıkarılmıştır.
7- BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ KUVVETLENDIRME
Propolis, içerdiği vitamin ve mineraller ile bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlar. Bu Nedenle vücudu grip ve nezle gibi hastalıklara aleyhinde korunmasını sağlar. Bu müşteri hastalıklar süresinde kullanılan propolis, iyileşme sürecini de hızlandırır.
PROPOLİS NASIL KULLANILIR?
Propolisin farklı alanlara yönlendirilmiş yararlı etkilere sahip olmasından nedeniyle tatbik alanı oldukça geniş olup propolis, tıpta, kozmetik sanayinde ve yiyecek sektöründe kullanılmaktadır. bu nedenle de propolisin tablet, pastil, cilt kremi, şampuan, dudak boyası, diş macunu ve ağız spreyleri gibi ticari ürünleri hazırlanmıştır.
bunun dışında aktarlarda değişken ve kuru taneler şeklinde bulunur. Ara Sıra de bal ile karıştırılmış formları satılmaktadır. veya tablet biçiminde kullanımı da mevcuttur.
Propolis günlük kullanım miktarı kullanıcının amacına ve yaşına tarafından değişebilmektedir. Her ne dek yardımcı bir ürün de olsa propolis kullanmadan önce bir uzmana danışmak yardımcı olacaktır.
PROPOLİSİN ZARARI VAR MIDIR?
Propolis ile yapılan araştırmalar, herhangi bir yan etkisini saptamamıştır. Fakat arı ürünlerine alerjiniz var ise propolis siz de alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
