Selen KALDIRIM/ email protected
Yiyecek turizminde yeni bir çığır açarak simit üstüne bir rota çiziyorum. Bize gitmek olsun; bahane çok; ola ki bir pizza, belki bir dondurma, ola ki de bir simit için yola düştüğümüz olur. Ayaküstü bir kahvaltınızın, uzun yolculukların, hatta vapur martılarının vazgeçilmezidir simit. Eğer yurt haricen bu özlemi hoşnutluk etmeye çalıştıysanız, bu arzunuz kupkuru hamur işlerinin hayal kırıklığıyla biter. Neyse ki, kendi türünde simitleri olan çoğu ülke var. Sadece tek değişiklik simit olduğunu düşünüyorsanız bu soruyu baştan sorun. Simit dünyası New York ve Montreal’in fazla ötesinde uzanır.
Çayın iyisini, tazesini Sri Lanka ’da, Çin ’de görmüştük; bakalım simidin iyisini nerelerde göreceğiz. İşte karbonhidrat yolculuğunuz için dünyanın dört bir yandaki en iyi simitler; onlar içinse namı-öteki bageller.
OBWARZANEK KRAKOWSKİ, POLONYA
Polonya, Krakow fırıncılarının bagel ’i (simit) buluş ettiğini iddia ediyor. Yani Avrupa’ya simidin doğuşu bu ülkeden yayılıyor. Krakow’un mutfak mirasına olan düşkünlüğü tartışılır. Bu Avrupa kenti de kendince gevreğimsi bir şeyler fırınlamış. Hatta simit üstüne interaktif eğitim müzeleri bile var. Obwarzanki’nin üretimi ve satışı, 13. yüzyılda lonca üyeleri tarafından yapılırdı oysa 19. yüzyılın ortalarından itibaren, herhangi bir fırıncının işi oldu. Obwarzanek, Korunan Coğrafi Dikkat Çekici (PGI) statüsüne değerinde görüldü. Baya baya simitlerine bedel veriyorlar. Obwarzanek, bir daire gerçekleştirmek için iç içe geçen iki hamurdan yapılıyor. Hamur kaynatılır ve tuzlu, haşhaş tohumu, peynir, otlar veya baharatlarla doldurulur.
BAGEL, MONTREAL VS NEW YORK
Montreal mutfağı her gurmenin bir numaralı durağı olsa lüzum. Fransız ’ından Meksika ’sına her türlü mutfak kültürüne ait bir restoran var. Montréal’in şan iddiası ise: simit. Montreal ’e simit nasıl geldi? Simit, Polonya ve öteki Doğu Avrupa ülkelerinden gelen göçmenler tarafından Kuzey Amerika’ya getirildi.
New York ve Montreal’in simit rekabeti, Real Madrid- Barcelona gibidir; katiyen birbirinin daha iyi olduğunu kabul etmezler. Montreal simidi en ince ayrıntısına kadar ayrı bir çörek türü. Farkı nasıl anlayacaksın? Montreal simitleri daha tatlı (hamur şekeri içerir ve balla kurutulmuş suda kaynatılır). Geleneksel olarak odun yakan bir fırında pişirilir ve kabuklara birazcık daha pozitif gevrek verilir. Amerika’da her şey daha büyük olduğu için, iki cins simit arasında fark yapmanın en kolay yolu büyüklükleri olsa lüzum. Montreal tarzı olanlar genellikle çok daha küçük lakin daha lezzetli.
(Montreal Bagels)
Zaten Newyork ’a Türkün Simit Sarayı geldiğinden beri hiçbir bagel ’in tadı kalmadı.
GİRDE NAAN, ÇİN
Çayı iyi demleyen bir ülke yanına simidi de unutmaz natürel. Çin de bagel konusunda sokaklarında epeyce bonkör davranıyor. Çin’in herhangi bir cadde pazarına girin; bitmiş yuvarlak hamurlu simit yığınları göreceksiniz. Girde Naan bizim simit ile benzer görünse de çok bambaşka bir şekilde yapılır; çıtır bir kabuk ve şişmiş hamur karşılayan tandır fırında pişirilir.
Görünüşü daha çok poğaça gibi; bildiğimiz poğaça bu ya… Neyse, sonuçta simit de poğaça da aydınlık bir altın kabukla sonuçlanır. Türklerin sevdiği gibi, fırından yeni çıkmış haliyle, çay ya da çorbaya daldırın. Simitleri fazla ince bir kabukla hafif bir çiğneme verir.
KUDÜS SİMİDİ, İSRAİL
Bu yumuşak, uzun, hafif tatlı simitlerin orijinal tarifinin Kudüs’teki sokak satıcılarının kalplerinde yattığını söylüyorlar. Veri babadan oğula geçer, katiyen açıklanamaz. Gerçek şu ancak, bu simitlerin evde yapması hiç de şiddet yok. Yani böylece tarifi olmayan bir büyüsü değil. Oval şekilli, susam tohumlarında boğulmuş bir simit çeşidi. Kudüs simitlerini gazetelere sarılmış şekilde, şehrin her köşesinde bulabilirsiniz.
BUBLİK/ SUSHKİ, RUSYA
Rus sushki simitlerden (ya da bubliks) ayrı, çünkü onlar bir çocuğun bilekliğinin terbiyesizce büyüklüğünde tatlı, gevrek bir akarsu aparatifi. Şeker suyunda kaynatılan bublikslere arada bir haşhaş tohumu serpiştirilir.
İSTANBUL SİMİDİ, TÜRKİYE
Çay varsa o var; tezgahında ve kafasında tepsiyle çıtır bir gevrek taşıyan ırk, ülke çapında karşılıklı bir görünüm; simitçiler. Hemen İstanbul simidi mi desek; Ankara mı, İzmir mi desek bilemedim lakin Türkiye ’nin simidi bir diğer. Biz kaynatmayız ama o kızaran hamurun üzerindeki susamların lezzeti hiçbir yerde yok. Plajların vazgeçilmezi, her şirketin, metro girişlerinin olmazsa olmazı. Kız kulesine bakan işkembede simidini tırtıklamadan, vapurda martıları doyurmadan Türkiye ’nin rakibi olabilirler mi sizce?
