Birçoğumuz bizlere mesele çıkarmazsa burnumuzu görmezden geliriz fakat insan vücudundaki en zarif ve fazla yönü olan organdır. Altınbaş Üniversite Hastanesi Medical Park Bahçelievler Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Denizhan Dizdar, burnunuzla ilgili yedi şaşılacak hakiki hakkında bilgiler veriyor…
1. BURNUNUZ NEFES EDINMEK İÇİN ASIL YOLDUR
Burun ve ağız, akciğerlere giren ve meydana çıkan hava yolu olarak işlev görür. Fakat düzgüsel solunumda burun, ilk yoldur. Ağız solunumu etken olduğunda bile, hava burun içinden geçmeye devam eder. Ağız daha büyük bir tüp olmasına karşın, burun tıkanırsa ahali kendilerini rahatsız hissederler. Burunun solumadaki görevi, daima burunları ile nefes alması ihtiyaç duyulan yeni doğanlarda fazla daha önemlidir. Bu, boğulmadan nefes almaları ve bununla birlikte emmelerine müsaade eden benzersiz bir özelliktir.
2. BURNUNUZ SOLUDUĞUNUZ HAVAYI NEMLENDİRİR
Burun, soluduğumuz havayı iyi tolere etmeyen akciğerlerimiz ve boğazımız için havayı işler. Solunan havanın burun içinden geçmesiyle, konka adında olan karışık oldukca kattan oluşan bir inşa doğruca nemlendirilir. Bundan Bu şekilde ağzınızdan uzun bir vakit nefes aldığınızda boğazınızın niçin kuruduğunu bildiğiniz gibi: Solunan hava burun içinde nemlenmemiştir.
3. BURNUNUZ SOLUDUĞUNUZ HAVAYI TEMİZLER
Soluduğumuz hava; oksijen ve azottan toza, kire, alerjenlere, dumana, bakterilere, virüslere ve küçük böceklere dek her türlü maddeye haizdir. Burun, bu havayı temizlemeye tezgâhtar olur. Nazal dokuların yüzeyinde, kötü şeylerin çoğunu tutan kirpikler olarak adlandırılan minik saç sanki uzantılara haiz hücreler vardır. Solunan fena şeyler sonrasında yavaş yavaş yutulup boğazın içine itilir. Midemiz kötü şeyleri akciğerlerimizden daha iyi tolere eder.
4. BURNUNUZ NEFES ALDIĞINIZ HAVANIN SICAKLIĞINI DENGELER
Boğazımız ve akciğerlerimiz; benekli havayı sevmedikleri benzer biçimde, fazla soğuk ya da fazla sıcak olan havayı da sevmezler. Havanın burundan geçirilmesi, karoser ısısına daha oldukca benzemesini sağlar. Isınma ve nemlendirme tesirinin açık bir tezahürü, soğuk havaya maruz kaldığımızdaki burun akıntısıdır; bu, soğuk havaya maruz kaldığında burundaki nemin yoğunlaşmasına bağlıdır.
5. BURNUNUZ SİZİ KORUR
Burunda kokuları saptayan oldukca sayıda sinir hücresi vardır. Koklamak için, soluduğumuz havanın burnun içine dürüst çekilmesi gerekir, böylece bu sinirlerle temas edebilir. Soğuk algınlığımız yada alerjimiz olduğunda, bu reseptörlerle hava edinmek zor olsa gerek ve halk müziği koku alma kabiliyetinin azaldığını fark ederler. Koku duyusu yalnızca zevk için yok; güvenlik için gereklidir. Dumanı, bozulmuş bir yiyeceği ya da bazı zehirli gazları saptamak için kokusuna ihtiyacımız var. Koku duyularını yitirmiş olan insanların, bu gazlar için alarmları olmalı ve yediklerine uyarı etmeleri gerekiyor. Son olarak, tanımlamada koku manâlı olabilir. Çoğu insan karakteristik losyonu, parfümü ya da vücut kokusu kanalıyla, kendi kokusuna yakın olanları tanımlayabilir.
6. BURNUNUZ SESİNİZİ ŞEKİLLENDİRİR
Ses, gırtlakta üretilir fakat bu ses aslen uğultulu bir sestir. Sesteki zenginlik, sesin burun ve boğazda meydana gelen larinksin üstünde iyi mi işlendiği ile belirlenir. Soğuk algınlığı ve alerjisi olan bir kişide duyduğumuz burun sesi, hava burundan geçemediği için bu nazal rezonansın kaybolmasından oluşur. Sinüsler, ses rezonansının bir parçasıdır. Sinüsler ek olarak vücuttaki ve akciğerlerdeki nitrik oksit miktarını teftiş etmeye de destek verir.
7. BURNUNUZ EŞİNİZİ BULMANIZA YARDIMCI OLUR
Burun, koku alma sistemi vesilesiyle cinsiyet algılarımızda tehlikeli sonuç bir rol oynar. Koku duyusu, insanlara kendilerine yaklaştığımızda iyi mi tanımlandığımızın mühim bir bileşenidir. Bir kişinin parfümünün karakteristik kokusu, şampuan ya da sabunlarının kokusu cinsel uyarılma için kayda kıymet olabilir. İnsan terlemesinin kokusu, beyindeki cinsel reseptörler üstünde aracısız olarak bir etkiye haizdir. Koku kaybı, azalmış cinsel dürtü ile ilişkilidir.
Bir başka yaygın olarak tartışılan koşul, hayvanlarda üremenin yanı sıra insan cinselliği ve uyarımı için fazla kayda kıymet olan feromonların etkisidir. Koku alma sistemi ile ilgili büyüleyici olan ise, burunda bulunan vomeronasal organdır (VNO). VNO, ortalama olarak tüm hayvanlarda nazal septumun tabanında ya da ağzın çatısında bulunur. VNO insanda fonksiyonel değildir fakat bir ekip araştırmacılar, feromon ve diğeri kimyasal iletişimde bir rol oynadığına inanmaktadır.
